Vertrouwen in de school - Wetenschappelijke Raad voor het ...

estuurlijke uitdaging
aan de top van de piramide “Wageningen” hebben alle agrariërs directe toegang
tot state of the art kennis, die hen ook via een dure maar effectieve outreach
actief probeert te dienen. Voor de verspreiding van succesvolle aanpakken is een
netwerk nodig tussen onderzoek, opleiding en praktijk, concludeert ook de
Amerikaanse onderwijskundige James Comer (2004), eveneens met expliciete
verwijzing naar de landbouwsystematiek. Het zou een andere wereld zijn waar ‘de
frontlijnwerkers’ ook zo’n relatie met het hoger onderwijs zouden onderhouden.
We haasten ons te zeggen dat veel van dergelijke aspecten ook nu al binnen de
grotere scholen aan de orde zijn. Gegeven de ernst en complexiteit van de schooluitvalproblematiek
zou een tandje extra echter zinvol kunnen zijn.
Netwerken van professionals
De lerarenmaatschap legt dus verbindingen met de wereld van nieuwe kennis en
onderwijstechniek. Maar dit is slechts één van de spelers buiten de school met wie
zij contacten onderhoudt. Een maatschap van minder dan tachtig professionals is
immers op een aantal gebieden te klein om professioneel te werk te gaan. Ter overdenking:
anders dan wel wordt gedacht, ‘scoren’ grote scholen qua schooluitval
niet slechter maar zelfs iets beter dan kleine. “Grote scholen weten de bezwaren
van massaliteit en anonimiteit waarschijnlijk te ondervangen door de zorg en
begeleiding op een lager niveau – dicht bij de leerling – te organiseren, terwijl er
wellicht voordelen zijn in termen van beschikbare middelen” (Herweijer 2008:
160). Ook frontlijnwerkers varen er wel bij indien ze deel uitmaken van diverse
netwerken, die in veel gevallen de grenzen van de afdeling of de school overschrijden.
3
Zo is het zeker op scholen met veel ‘overbelaste’ leerlingen noodzakelijk dat
nauwe banden worden aangegaan met aanpalende domeinen als de zorg. Kan zo’n
groter en breder netwerk ook een sterkere zorgstructuur in de benen houden?
Bijvoorbeeld door aan de top van de zorgpiramide een hoge kwaliteit te bieden
en tegelijk ‘consulenten’ te ondersteunen in de scholen? Zou het aanbeveling
verdienen om een dependance van jeugdzorg binnen het bredere netwerk vorm te
geven? Kunnen de netwerkorganisaties de stabiele basis vormen voor samenwerkingen
met ondernemingen en wooncorporaties, bijvoorbeeld over ingrijpende
initiatieven zoals Kamers met Kansen of het uitstrekken van de zorgstructuur voor
‘overbelasten’ tot groep 7 van de basisschool? Ook externe contacten, bijvoorbeeld
met andere onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven over de aansluiting van het
onderwijsaanbod op hun wensen, kunnen door het grotere verband worden
onderhouden. En belangrijk: het netwerk heeft ook de schaal en het organisatorisch
vermogen om in contacten met overheden zo nodig een vuist te maken.
De maatschap kan ook een belangrijke toegevoegde waarde hebben op het gebied
van visieontwikkeling en maatschapsvorming. Scholen-binnen-de-school dienen
zich van elkaar te onderscheiden op een zodanige wijze dat ze een speciale meer-
209