Vertrouwen in de school - Wetenschappelijke Raad voor het ...

84 vertrouwen in de school
Box 3.3 Een duivels dilemma
Een geplaagde roc-directeur ziet zich geconfronteerd met “een duivels dilemma”. Hij legt uit:
“Enerzijds willen we de jongelui die aan de onderkant van de arbeidsmarkt staan opvangen en ze,
via intensieve begeleiding en (her)opvoeding, uitzicht bieden op een menswaardig bestaan. Anderzijds
mogen we dit niet van ocw, omdat het ocw-geld niet bedoeld is voor opvang en begeleiding
maar feitelijk alleen voor opleiding en diplomering. Dit nu wederom is in strijd met een an -
dere wettelijke bepaling dat we drempelloos moeten laten instromen. Dus iedereen die zich meldt,
moeten we opnemen. Als we dan als roc dit doen, zitten we met de gebakken peren. Want leerlingen
aan de onderkant vragen veel meer begeleiding, veel meer zorg en veel meer personeel dan leerlingen
aan de bovenkant. Door de lumpsumsystematiek zuigt dus de onderkant veel geld weg.”
tussen één stadsdeel en één vmbo-school loopt snel fout, het is niet de juiste
schaal.” Eenzelfde schaalprobleem treedt op in minder stedelijke gebieden: het
bestrijden van vsv is een verantwoordelijkheid van gemeenten, maar een enkele
roc kan met meer dan tien gemeenten te maken hebben.
Ook wanneer het lukt om een hele gemeente of zelfs regio aan tafel te krijgen, is
succes niet gegarandeerd. De samenwerking verwordt al snel tot overleg-om-hetoverleg.
Er volgt geen concrete aanpak die gedragen wordt door de mensen aan de
frontlinie. Oud-politicus Peter Lankhorst: Het wordt “meer koepelachtig. Dat is
niet altijd een voordeel. Dat zit in de weg en kost een hoop centen. En als het nou
dienstbaar zou zijn, dan was het nog iets. Maar het is niet dienstbaar.” Dit van de
einddoelgroep losgezongen karakter van veel samenwerkingsverbanden wordt
ook door andere gesprekspartners gesignaleerd. Hoewel de ketenpartners elkaar
beter weten te vinden dan tevoren, is het netwerken bijna hun hoofdvak geworden.
Actieplannen zijn intern gericht, ze gaan voortdurend over beter afstemmen,
coördineren of beschikbaar krijgen van informatie over voortijdig schoolverlaten
en schoolverlaters (box 3.4). De Kafkabrigade: “Er wordt puur gekeken of iedereen
Box 3.4 Papieren gebeuren
De directeur van een grote scholengemeenschap legde uit: “Dat is een ongekend groot papieren
gebeuren. Het is ook beschikbaar hoor, je kunt het nazoeken als je wilt. Ik kan voor de helft volgen
wat daarin moet gebeuren, met allerlei stuurgroepen en werkgroepen… Alles zit daarin bij elkaar.
Dus waar jullie eerdere zegslieden ook over begonnen – dat er meer afstemming moet gebeuren: de
stadsdelen, én de centrale stand, én welzijnswerk, én bureau Jeugdzorg, én onderwijs – dat moet
dus met elkaar: schooluitval, criminaliteit, veiligheid, kwaliteit… Voordat ik het kan uitleggen aan
mijn schoolleiders – en dan ben ik nog nergens, dan ben ik nog niet bij de man in de klas – dat is
bijna onmogelijk… De kloof tussen wat er op bestuurslinie wordt afgesproken, in convenanten en
dergelijke, en wat er in de praktijk geldig is... dat is zo’n groot verschil.”