Vertrouwen in de school - Wetenschappelijke Raad voor het ...

90 vertrouwen in de school
van onze gesprekspartners aarzelen. Oud-schooldirecteur/adviseur Van Miltenburg
schrikt soms bijvoorbeeld “van het beperkte zicht en de beperkte maatschappijopvatting”
van jonge leerkrachten. Rotterdamse frontlijnleraren geven aan dat
teveel leraren in het beroepsonderwijs “niets weten van wat er in het beroepsveld
gebeurt.” Bestuurders zijn verontrust over mensen in het onderwijs die “niet van
jongeren houden” en “hun tijd uitzitten”. Een roc-directeur maakt zich boos over
docenten die leerlingen hebben opgegeven onder het mom van “bakstenen kun
je niet leren zwemmen”. Anderen zijn verontwaardigd over leerkrachten die zich
publiekelijk negatief uitlaten over de capaciteiten van hun leerlingen of die laatdunkend
doen over allochtone ouders en geen moeite doen aansluiting bij hen te
zoeken.
Maar er gebeurt veel op dit terrein en het lijkt vooral een kwestie van het versnellen
van een breed gedragen beweging. Niet elke leraar kan goed onderwijs geven
en ook nog leerlingen binden, vertellen docenten van het Marcanti College in
Amsterdam, maar er is wel veel aan te doen om het aanwezige onderwijstalent ‘bij
te spijkeren’. Een kilometer verderop werkt schooldirecteur René Hanson van het
Nova College actief aan het verbeteren van specifieke competenties van zijn
docentencorps: ondernemerschap, servicegerichtheid, verantwoordelijkheidsgevoel,
initiatief nemen en dergelijke kwaliteiten die onontbeerlijk zijn voor de
bedrijven waarvoor zij hun leerlingen opleiden. Werken aan de kwaliteit van leraren
betekent veel meer dan alleen beloningsdifferentiatie, zeggen ook andere
schoolleiders. Het betekent: een werkomgeving die de kwaliteiten van docenten
stimuleert, schoolleiders die ondernemend investeren in onderwijskwaliteit, en
docenten die zich toeleggen op het ontwikkelen van specifieke kwaliteiten om
met ‘overbelasten om te gaan ’.
Stimulerende werkomgeving
Het begint bij de werkomgeving. Jeugdpsychiater Eric Jongman van De Bascule in
Amsterdam weet wat hij zou doen als hij de vrije hand had: “Ik zou klassen terugbrengen
naar niet meer dan twaalf, over elke leerling van tevoren wat informatie
willen hebben en ik zou willen dat de docent een beeld heeft van welke leerling
‘ie heeft. Daarnaast een plan, hoe je daarmee omgaat.” Vooral zou hij inzetten op
het coachen van de leraren en mentoren: “Dat hoeft niet een psycholoog te zijn,
het kan ook een ervaren mentor zijn.” Je moet je mensen ook regelmatig bij elkaar
halen “zodat ze het gevoel hebben, dat ze er niet voor niks zitten. ... Daarbij moet
je ook de aanpak met elkaar kortsluiten. Er wordt dan ook cohesie gemaakt tussen
de docenten, waarbij de zwakste schakel ondersteund wordt.”
De woorden team en coaching komen voortdurend terug in onze gesprekken. Het
gaat om kernteams van leraren met daaromheen mensen die de frontlijn ondersteunen.
Maar altijd staan de leerlingen centraal. In Rotterdam horen we veel
belangstelling voor een voorbeeld uit Oslo, waar wordt gewerkt met “enorme