Vertrouwen in de school - Wetenschappelijke Raad voor het ...

aanbevelingen
Richting individuele leerlingen kan het kernteam één gezicht krijgen in de vorm
van een mentor. Intensief en persoonlijk contact met een volwassene blijkt namelijk
een belangrijk onderdeel van nagenoeg alle succesvolle programma’s ter voorkoming
van voortijdig schoolverlaten (paragraaf 6.2). In zulke programma’s krijgt
elke leraar de mentorrol toebedeeld voor een beperkt aantal leerlingen waarmee
hij of zij gedurende lange tijd, zo nodig gedurende de hele schoolcarrière, intensief
contact heeft. De mentor volgt de voortgang van de leerling, zowel qua onderwijs
als op sociaal-emotioneel gebied, signaleert eventuele problemen, luistert, bemoedigt,
coacht, bemiddelt, bezoekt ouders, etc. 1
Overigens is het wel van belang er rekening mee te houden dat leraren en anderen
werkzaam in of om de school, van baan kunnen veranderen, waardoor de vertrouwensband
met de leerling voortijdig wordt verbroken. Ook kan gebeuren dat het
niet (langer) klikt tussen een toegewezen mentor en een leerling. Andere leden
van het kernteam moeten dus kunnen inspringen. Het kernteam moet haar onderlinge
relaties en informatie-uitwisseling zo hebben georganiseerd dat dit soepel
verloopt. De verantwoordelijkheid voor de continuïteit van de leerling-mentor
binding dient dus niet gelegd te worden bij enkel de betreffende mentor, maar bij
het hele kernteam.
De kernteams vervullen een hoofdrol in het waarborgen van een sterke verbinding
tussen leraren en ‘hun’ leerlingen. Ze hebben daarnaast een tweede rol, namelijk
het bieden van een interne verbondenheid. De teamgenoten hebben elkaar nodig,
zowel inhoudelijk voor de regelmatige uitwisseling van ervaringen rond hun leerlingen
als procesmatig, om elkaar steun te verlenen bij de – frequente – teleurstellingen
en om elkaar ook ‘beter’ te maken. Speciaal de begeleiding van beginnende
leraren en zwakke schakels door ervaren coaches is cruciaal (Commissie Leraren
2007: 38, 63). Hun pupillen varen daar wel bij.
De plusschool vraagt om een andere rolopvatting en andere vaardigheden van
leraren dan de traditionele. Lang niet elke leraar zal een dergelijke rol kunnen of
willen vervullen. Dat hoeft geen probleem te zijn, zolang alle betrokkenen maar
onder ogen zien dat leraren die zich niet in deze taakopvatting kunnen vinden,
beter elders – in een minder intensieve wisselwerking met ‘overbelasten’ – aan de
slag kunnen gaan.
Zorgstructuur
Uiteraard kunnen kernteam en mentor niet alles zelf doen. Sterker nog, ze moeten
dat niet willen. Weliswaar heeft een mentor de ‘eindregie’ voor de hulp aan ‘zijn’
leerlingen, maar hij of zij vervult ook een intermediaire rol. Voor specifieke
problemen moeten vaak andere deskundigen worden betrokken. Daarom kennen
tegenwoordig bijna alle vmbo-scholen en steeds meer roc’s zorgadviesteams
(zat’s). In de casusoverleggen over individuele leerlingen die aandacht behoeven,
237