Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İşletmenin tüm varlığı aynı zamanda işletme sahibinin varlığıdır. GVK.nun öteden<br />
beri yürürlükte olan işletme sahibi ile eşinin <strong>ve</strong> çocuklarının işletmeden çektikleri<br />
paralar <strong>ve</strong> aynen aldıkları sair değerlerin gider olarak kabul edilmeyeceği biçimindeki<br />
hükümlerinin anlamı <strong>ve</strong> içeriği farklıdır. Ticari kazancın saptanması ile ilgilidir.<br />
GVK.nda ticari kazanç basit usul, işletme hesabı esası <strong>ve</strong> bilanço usulü olmak<br />
üzere üç yöntemle saptanmaktadır. Bilanço usulüne göre ticari kazanç saptaması<br />
GVK.nun 38 inci maddesinde düzenlenmiştir. 38 inci maddede işletmeden çekilen<br />
değerlerin emsal bedelle ticari kazanca ekleneceği zaten belirtilmiştir. Dolayısıyla<br />
GVK.nun 41 inci maddesinin 1 inci fıkrasının 1 inci bendindeki hüküm kazancın<br />
işletme hesabı esasına göre saptanmasında uygulanması gereken niteliktedir.<br />
5.2.5.2. İlişkili Kişi Kavramı<br />
GVK.nun 41 inci maddesine 5615 sayılı Yasa ile eklenen 5 inci bendin en önemli <strong>ve</strong><br />
anlaşılmaz özelliği şudur: Teşebbüsün ilişkili kişilerle yaptığı işlemler değil, teşebbüs<br />
sahibinin ilişkili kişilerle yaptığı işlemler bendin konusuna girmektedir. Bent<br />
metni bu biçimi ile anlaşılmaz niteliktedir. Çünkü saptamaya çalıştığımız teşebbüs<br />
sahibinin değil, teşebbüsün kazancıdır. Örtülü kazanç hükümlerinin gelir <strong>ve</strong>rgisinde<br />
uygulama gayretinin anlamsızlığını, tutarsızlığını, mantıksızlığını yukarıda belirttik.<br />
Bunun nedeni olarak da teşebbüsün, teşebbüs sahibinden ayrı bir kişiliğinin<br />
olmadığını gösterdik. Teşebbüsün, teşebbüs sahibinden ayrı bir kişiliği yoktur ama,<br />
teşebbüs sahibinin ticari kazancını elde etmek için yaptığı ticari faaliyetin adı ticari<br />
teşebbüs <strong>ve</strong>ya işletmedir. Teşebbüs sahibinin, ticari faaliyet <strong>ve</strong> kazancı dışında,<br />
başka faaliyet <strong>ve</strong> kazançları da vardır. Ancak bunlar 41 inci madde kapsamında<br />
değerlendirilebilecek faaliyet <strong>ve</strong> kazançlar değildir.<br />
Yukarıya aldığımız yasa metninde, “teşebbüs” yerine “teşebbüs sahibi” sözcüğünün<br />
kullanılması, ”teşebbüs sahibinin” “teşebbüs” ile ilişkilerini lafzi olarak dışarıda<br />
bırakmaktadır. Çünkü teşebbüs sahibi, teşebbüs sahibidir. Teşebbüs sahibinin, teşebbüs<br />
sahibi ile ilişkili kişi olması nasıl söz konusu olabilir? O zaman teşebbüs<br />
sahibi, teşebbüsten “uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel <strong>ve</strong>ya fiyatlar<br />
üzerinden mal <strong>ve</strong>ya hizmet alım yada satımında bulunması halinde” madde kapsamında<br />
olmayacak gibi bir anlam çıkmaktadır. Yasa düzenlemelerinde kavramları<br />
doğru olarak kullanmamak bu gibi saçma sonuçları tartışmaya açmaktadır.<br />
5.2.5.3. GVK.nun 41 inci Maddesinin 1 inci Fıkrasının 5 inci Bent Hükümleri<br />
nin 1 ila 4 Bent Hükümlerinde Yazılı İşlemlerde Uygulanmayacak<br />
Olmasının İlişkili Kişiler Yönünden İncelenmesi<br />
GVK.nun 41 inci Maddesinin 1 ila 4üncü bent hükümlerinde teşebbüsle ilişkili kişiler,<br />
teşebbüs sahibi ile eşi <strong>ve</strong> çocukları olarak belirtilmiştir. Oysa 5 inci bentte teşebbüsle<br />
ilişkili kişiler değil, teşebbüs sahibi ile ilişkili kişiler ifadesi kullanılmıştır.<br />
Teşebbüs sahibi ile ilişkili kişiler ise;<br />
1.Eşi,<br />
2.Üstsoy <strong>ve</strong> altsoyu,<br />
3.Üçüncü derece dahil yansoy <strong>ve</strong> kayın hısımları,<br />
4.Doğrudan <strong>ve</strong>ya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler <strong>ve</strong> bu şirketlerin ortakları<br />
5.Bu şirketlerin idaresi, denetimi <strong>ve</strong>ya sermayesi bakımından kontrolu altında<br />
bulunan diğer şirketler,<br />
78<br />
2008 Y›l› <strong>Gelir</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
Ankara SMMMO
Change language