Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
5953 sayılı Yasada kıdem tazminatı ödemesi sınırlandırılmamıştır. 5953 sayılı Yasa<br />
gereğince ödenen kıdem tazminatı 24 aylığı aşarsa, aşan kısım ücret olarak <strong>ve</strong>rgilendirilecektir.<br />
a. Kıdem tazminatının gelir <strong>ve</strong>rgisinden istisna kısmı<br />
<strong>Gelir</strong> <strong>ve</strong>rgisi yönünden kıdem tazminatının gelir niteliği tartışmalıdır. Kıdem tazminatının,<br />
hizmet erbabının yıpranması karşılığı bir ödeme niteliğinde olduğu göz<br />
önünde tutularak, gelir sayılmaması gerektiği üzerinde durulmuştur. Ancak bu ad<br />
altında, hizmet karşılığı ödeme yapılması, kıdem tazminatı ödemesinin aşırı tutarlara<br />
vardırılması uygulaması; kıdem tazminatının <strong>ve</strong>rgi dışı tutulacak bir anlamda<br />
gelir sayılmayacak tutarının sınırlandırılmasını gerektirmiştir. Bu nedenle,<strong>Gelir</strong><br />
<strong>Vergisi</strong> Kanunu, 1475 <strong>ve</strong> 854 sayılı Yasalarla kıdem tazminatı sınırlandırıldığı için,<br />
bunları gelir saymamış <strong>ve</strong>rgiden istisna etmiştir. 5953 sayılı Yasada ise, kıdem tazminatı<br />
sınırlandırılmamıştır. Bu yasaya göre ödenen kıdem tazminatının <strong>ve</strong>rgiden<br />
istisna bölümü ücretlinin 24 aylığı ile sınırlandırılmıştır.<br />
Ancak, hizmet erbabına, 1475 sayılı Yasa <strong>ve</strong> 854 sayılı Yasaya göre ödenen ücretin<br />
sınırının da belirlenmesi gerekir. Çünkü, ödenen kıdem tazminatı tutarının bu yasaların<br />
belirlediğinden az <strong>ve</strong>ya çok olması çalışma mevzuatına aykırılık oluşturur.<br />
Fakat, kıdem tazminatının anılan yasaların belirlediğinden fazla ödenmesi, kıdem<br />
tazminatının ücret niteliğinde sayılmasını, <strong>ve</strong>rgilendirilmesini gerektirecektir. Dolayısıyla<br />
kıdem tazminatı ödemesinin 1475 <strong>ve</strong>ya 854 sayılı Yasa hükümlerinin belirlediğinden<br />
çok olup olmadığı araştırılmak durumundadır.<br />
1475 <strong>ve</strong> 854 sayılı Yasalara göre kıdem tazminatı aşağıdaki koşullara uygun olarak<br />
ödenmelidir:<br />
1- Kıdem tazminatı hakkının doğması için çalışma süresinin 1 yılı geçmesi<br />
gerekir. Çalışma süresi 1 yıldan az ise, kıdem tazminatı ödeme zorunluluğu yoktur.<br />
Ödeme yapılırsa, kıdem tazminatı niteliğinde olmadığından ücret olarak <strong>ve</strong>rgilendirilmesi<br />
gerekir.<br />
2- Hizmet sözleşmesinin iş<strong>ve</strong>ren tarafından fesih edilmesi <strong>ve</strong>ya işten ayrılan<br />
hizmet erbabının emeklilik nedeniyle işten ayrılması gerekir. İşçi kendi arzusu ile<br />
işten ayrılırsa, kıdem tazminatı ödenmeyecektir. Ödenmesi durumunda ücret istisnasından<br />
yararlanmayacak, <strong>ve</strong>rgilendirilecektir.<br />
3- İşçinin işine kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek nedenlerle son <strong>ve</strong>rilmiş<br />
olmalıdır. 1475 sayılı Yasanın 17 nci maddesinde sayılan kıdem tazminatı<br />
gerektirmeyen nedenlerle işçinin sözleşmesine son <strong>ve</strong>rilmişse <strong>ve</strong> kıdem tazminatı<br />
ödenirse, iş kanununa göre ödenen kıdem tazminatı niteliğinde olmayacağı için <strong>ve</strong>rgilendirilecektir.<br />
4- Son Ücret. Kıdem tazminatı işçinin son ücreti üzerinden hesaplanacaktır.<br />
Son ücret kapsamına asli ücretle birlikte, prim, ikramiye, konut bedeli, çocuk zammı,<br />
yemek bedeli, yakacak <strong>ve</strong> aydınlatma karşılığı ödenenler gibi yan ücretler de<br />
dahildir. Dolayısıyla bunlar katılarak bulunan ücret üzerinden hesaplanan kıdem<br />
tazminatı <strong>ve</strong>rgilendirilmeyecek, fazlası <strong>ve</strong>rgilendirilecektir.<br />
Kıdem tazminatı ücret olarak <strong>ve</strong>rgilendirilmiş olmasına bakılmaksızın ticari kazançtan<br />
indirilecektir.<br />
Ankara SMMMO<br />
2008 Y›l› <strong>Gelir</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
65
Change language