Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ın iktisadi işletmesi olarak kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefi sayılacaklardır. Sendikalara<br />
<strong>ve</strong> cemaatlere ait iktisadi işletmeler de kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefi olarak <strong>ve</strong>rgiye<br />
tabi olacaklardır.<br />
İktisadi Kamu Kuruluşları ile dernek <strong>ve</strong> vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç<br />
gayesi gütmemesi, faaliyetlerinin yasa ile <strong>ve</strong>rilmiş görev nedeniyle sürdürülüyor<br />
olması, tüzel kişiliklerinin olmaması, ayrı muhasebe tutmamaları, ayrıca sermaye<br />
tahsis edilmemiş olması, ayrı işyerlerinin bulunmaması mükellefiyetleri yönünden<br />
önemli değildir. Ayrıca mal <strong>ve</strong>ya hizmet bedelinin maliyeti üzerinden satış yapılması,<br />
kar edilmemesi, karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmiş olması da mükellefiyetlerini<br />
etkilemeyecektir.<br />
5. İş ortaklıkları. <strong>Kurumlar</strong> <strong>ve</strong>rgisi mükelleflerinin kendi aralarında ya da<br />
şahıs ortaklıkları <strong>ve</strong>ya gerçek kişilerle belli bir işin birlikte yapılmasını ortaklaşa<br />
yüklenmek <strong>ve</strong> kazancını paylaşmak amacıyla kurdukları ortaklıklardan bu şekilde<br />
mükellefiyet tesis edilmesini talep edenler iş ortaklıklarıdır. KVK nun 2 nci maddesinin<br />
(7) nci fıkrasındaki tanım bu biçimdedir.<br />
İş ortaklıklarının unsurları aşağıdaki gibi özetlenebilir:<br />
a). Ortaklığın niteliği. Maddede bir belirleme yapılmamıştır. Madde metninden<br />
tüzel kişiliği olan ortaklıkların da iş ortaklığı statüsünde kurumlar <strong>ve</strong>rgisi<br />
mükellefi olabileceği gibi bir anlam da çıkabilmektedir. Örneğin bir baraj inşaatı<br />
işini yüklenmek üzere oluşturulmuş <strong>ve</strong> bu işin bitiminde şirket “maksadının husulü”<br />
ile (TTK 434/2) tasfiye olunacağı kararlaştırılmış bir anonim şirketin de iş ortaklığı<br />
statüsünde <strong>ve</strong>rgi mükellefi olabileceğinin madde metnine göre ileri sürülmesi<br />
de mümkündür. Hatta maddenin sonundaki “Bunların tüzel kişiliklerinin olmaması<br />
mükellefiyetlerini etkilemez” hükmü, tüzel kişiliği olan iş ortaklıklarının olabileceğini<br />
çağrıştırmaktadır.<br />
Madde metni böyle olmakla birlikte, iş ortaklığının adi ortaklık statüsünde olacağı,<br />
bunun dışında, ancak komandit şirket statüsünde kurulabileceği söylenebilir. Çünkü,<br />
kollektif şirket ortaklarının tümünün gerçek kişi olması zorunludur. Anonim <strong>ve</strong><br />
limited şirketler zaten kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefidirler. Bir de iş ortaklığı oldukları<br />
için kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefi sayılmaları söz konusu olamaz. Komandit şirketlerin<br />
komanditer ortağının tüzel kişi olması mümkündür. Bu nedenle komanditer<br />
ortak olarak anonim <strong>ve</strong> limitet şirketlerden; komandite ortak olarak gerçek kişilerden<br />
oluşan komandit şirketin, diğer koşulların oluşması durumunda iş ortaklığı<br />
sayılacağı yorumu yapılabilir. Ancak aslında madde metninde zaaf vardır. İş ortaklığının<br />
adi ortaklık statüsünde olabileceği açıkça belirtilmemiştir. Oysa uygulamada<br />
iş ortaklıkları adi ortaklık statüsünde kurulmaktadır.<br />
b). Ortakların niteliği. Bir ortaklığın iş ortaklığı niteliğinde olması için ortaklardan<br />
en az birinin kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefi olması gerekir.<br />
c). Ortaklığın konusu. Yasa metninde ortaklığın konusu belli bir işin yapılması<br />
olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla belli bir işin yapılması ile sınırlandırılmış<br />
pek çok faaliyetin ortaklık konusu olabileceği gibi bir anlam çıkmaktadır. Ancak<br />
uygulamada iş ortaklıklarının faaliyet alanı yıllara yaygın inşaat <strong>ve</strong> onarım işleri ile<br />
sınırlandırılmış; ayrıca, yıllara yaygın inşaat onarım işlerinden tek bir iş, tek bir sözleşme<br />
kapsamında iş ortaklığı sözleşmesi düzenlenmesi koşulu aranmıştır. Maliye<br />
Bakanlığı’nın 31 sayılı <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> Tebliğinde bu sınır <strong>ve</strong> koşul yer almıştır.<br />
Ankara SMMMO<br />
2008 Y›l› <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
255
Change language