Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo

5.2.5. Örtülü Sermaye Üzerinden Ödenen Faiz ve Benzerlerinin
Muhataptaki Değerlemesi
KVK nun 12 nci maddesinin (7) inci fıkrasında, kazanç dağıtımı yönünden oldukça
karmaşık, uygulanması zor bir düzenleme yapılmıştır. Örtülü sermaye kavramının
esası, ortağın kar payını, faiz örtüsü altında almasıdır. Yani ortak (ortakla ilişkili
kişiyi gizli ortak saymak gerekir), kurumdan faiz değil, temettü almış varsayılmaktadır.
Bu kabule dayanılarak örtülü sermaye üzerinden faiz ve benzeri ödemelerin
(kur farkları hariç) dağıtılmış kar payı, dar mükellefler için de ana merkeze aktarılan
tutarlar sayılacağı hüküm altına alınmıştır. Hükmün uygulanmasında aşağıdaki olasılıkların
üzerinde durulması gerekir:
5.2.5.1. Kurum, Örtülü Sermaye Uygulaması Yapmış ve Örtülü
Sermaye Üzerinden Ödenen Faizi Kurum Kazancından Düşmemiştir:
Bu durumda örtülü sermaye üzerinden faiz ödeyen kurumun, bu faizi kurum kazancından
düşmesi yeterli olmayacak, örtülü sermayenin gerçekleştiği hesap döneminin
son günü itibariyle kar dağıtılmış sayılacağından, ödenen bu faiz üzerinden
GVK nun 94 veya KVK nun 15 inci maddesi gereğince vergi kesintisi yapması
gerekecektir:
Kendisine faiz ödenen ortak ise, sözü edilen hesap döneminin son günü itibariyle
kar payı elde etmiş sayılacaktır. Kurumlar vergisi mükellefi ise; bu faiz ödemesini
zaten gelir hesaplarına almış olacaktır. Ancak bu tutarı iştirak kazancı istisnası olarak
vergi dışı tutulup tutulmayacağı tartışması yaşanacaktır. Çünkü iştirak kazancı
istisnası kapsamında olduğunu belirleyen açık hüküm yoktur. Faiz ödenen gerçek
kişi ise, temettü elde etmiş sayılacak ve GVK nun temettü hükümlerine göre beyanda
bulunacaktır.
5.2.5.2. Örtülü Sermayeye Ödenen Faiz Vergi İnceleme Raporuna
Dayanılarak Gider Kabul Edilmemiştir
Bu durumda, örtülü sermaye üzerinden faiz ödeyen kurumun kazancı ödenen bu
faiz kadar artırılarak cezalı tarhiyat yapılacaktır. Faiz ödenen ortak kurumlar vergisi
mükellefi ise, faiz geliri olarak bunu zaten beyan etmiştir. Düzeltme yapılacağı,
yani kar payı sayılacağı anlaşılmaktadır. İştirak kazancı istisnasından yararlanması
görüşü kabul edilirse, ortak kuruma vergi iadesi yapılması gerekecektir. Ancak
bu düzeltme örtülü sermaye kullanan kurum adına salınan verginin kesinleşmiş ve
ödenmiş olması durumunda yapılacaktır. Örtülü sermaye kullanan kurum adına salınan
verginin kesinleşmesi ve ödenmesine kadar düzeltme zaman aşımı dolmuşsa
ne olacaktır? Belli değildir.
Faiz ödenen ortak gerçek kişi ise, temettü elde etmiş sayılacaktır. Bu kişi elde ettiği
faizi beyan etmiş, vergisini ödemişse, düzeltme yapılarak, fazla verginin kendisine
iade edilmesi gerekecektir. Örnek vermemiz gerekirse, kurum ortağına 1.000 birim
faiz ödemiştir. Ortak 1.000 birim faizi beyan etmiş ve %30 vergi dilimi üzerinden
300 birim vergi ödemiştir. Bu beyanname temettü geliri olarak düzeltilirse, 500
birim olarak beyan edilecek ve hesaplanan 150 birim vergiden kesilen 100 birim
vergi mahsup edilecek ve 50 birim vergi hesaplanacaktır. Daha önce 300 birim vergi
ödediğinden 250 birim vergi iadesi alması gerekecektir. Bu da örtülü sermaye nedeniyle
tarh edilen verginin kesinleşip ödenmesine bağlıdır. Düzeltme zaman aşımı
burada da sorun olarak ortaya çıkacaktır.
Ankara SMMMO
2008 Y›l› Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi
319