Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo

2006 yılında yürürlüğe giren 5479 sayılı Yasa ile GVK nun 19 uncu maddesindeki
yatırım indirimi düzenlemesi de kaldırılmıştır. Ancak GVK’na eklenen Geçici 69
uncu madde ile 2005 yılı sonuna kadar indirilememiş yatırım indirimi hakkı ile;
2006 yılına kadar bitirilmemiş yatırımlarla bağlantılı 2006, 2007 ve 2008 yıllarında
yapılan yatırım harcamalarının yatırım indirimi haklarının 2006, 2007 ve 2008 kazançlarından
indirilebileceği belirtilmiştir.
Geçici 69 uncu maddede bu yatırım indiriminin kazançtan indirilebileceğinin belirtilmiş
olması mükellefe tercih hakkı tanındığı biçiminde yorumlanabilmektedir.
5479 sayılı Yasa uygulaması yönünden yatırım indiriminin iki başlık altında açıklanmasını
uygun gördük:
a). Yatırım indirimi ve tercih hakkı
b). Yatırım indirimi harcaması ve indirim koşulları
2.1. Yatırım İndirimi ve Tercih Hakkı
Gelir İdaresi Başkanlığı da 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Sirküleri/3 de
5479 sayılı Kanunla eklenen Geçici 69 uncu madde kapsamında yatırım indirimi
istisnasından yararlanıp yararlanılmamasının mükelleflerin isteklerine bırakılmış
olduğu belirtilmiş; mükelleflerin, ikinci geçici vergileme dönemine ilişkin beyannamenin
verileceği tarihe kadar tercihlerini belirlemeleri gerektiği ifade edilmiştir.
Bu tercihin 2006, 2007, 2008 yılları için toplu yapılabileceği açıklaması ile beraber
her yıl için ayrı tercih belirlenmesi de önerilmiştir. Yasada mükelleflerin ne tercih
hakkı kullanacaklarını ne de dilekçe vereceklerini belirleyen bir hüküm yoktur.
Geçici 69 uncu maddede “...yatırım indirimi istisnası tutarlarını. . . . kazançlarından
indirebilirler” ifadesi kullanılmıştır. “İndirilir” değil, “İndirebilir” ifadesi kullanıldığına
göre seçimlik bir yöntem oluştuğu sonucuna varılamaz. Yatırım indirimi bir
haktır. Hakkın kullanılması diye bir zorunluluk yoktur. Hak kullanımı söz konusu
olduğunda, “indirilir” ile, “indirilebilir” arasında hiçbir fark yoktur. Hak zaten isteğe
bağlı olarak kullanılır. Hakkın zorla kullandırılması hak kavramına aykırıdır. Yukarıda
sözünü ettiğimiz vergi sirkülerinde “İndirilebilir” sözünden yola çıkılarak,
“seçim yapmak zorunluluğu vardır. Bu zorunluluk da ikinci geçici vergi dönemi
beyannamesi verilinceye kadar yerine getirilmelidir” gibi bir yöntem mükelleflere
empoze edilmektedir.
Sirkülerde “ikinci geçici vergi dönemi vergi matrahından yatırım indirimi tutarı
indirilebileceği için, İkinci geçici vergi dönemi beyanında bu hakkın kullanılması
gerekir. Kullanılmazsa, artık, 3 üncü ve 4 üncü geçici vergi dönemleri ile hesap dönemi
beyannamesinde bu hak kullanılamaz” biçiminde bir görüş oluşturulmuştur.
Bu görüşe kesinlikle katılmıyoruz. Geçici 69 uncu madde bir vergileme yöntemi
seçiminden söz etmemiştir. Doğrudan yatırım indirimi hakkının kullanılabileceğini
belirtmiştir. Gerek “5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Sirküleri/3” de, gerek
217 sayılı GVK Genel Tebliği’ndeki geçici vergi dönemlerinde kullanılan yöntemin
, yıllık beyanname ile ilgili vergilemede değiştirilemeyeceği belirlemesi, özellikle
GVK 69 uncu madde uygulaması için geçerli olamaz.
Geçici vergi beyannamesindeki yöntem ve hesaplamalarla bağlı kalınmadan, hesap
dönemi beyannamesinde, yasalara uygun olmak koşulu ile ayrı yöntem ve hesaplamaların
yapılabileceği açıktır. Çünkü GVK nun Mükerrer 120 nci maddesinde “cari
vergilendirme döneminin gelir vergisinden mahsup edilmek üzere, bu Kanunun .
.kazancın tespitine ilişkin hükümlerine göre belirlenen ilgili hesap döneminin üçer
Ankara SMMMO
2008 Y›l› Gelir Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi
17