Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>ve</strong> bağlılık gösterecek biçimde iş yapmamak olarak sayılan genel şartlarına <strong>ve</strong> 9<br />
uncu maddede 6 bent halinde belirtilen özel şartlarına aykırı bir durum doğduğunda,<br />
esnaf muaflığından yararlanılamayacaktır. Bu durumda kazancın GVK.nun 46 <strong>ve</strong><br />
izleyen maddelerinde düzenlenen basit usule göre saptanması <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rgilendirilmesi<br />
gerekecektir. Genel <strong>ve</strong>ya özel koşulların yitirilmesi nedeniyle gelir <strong>ve</strong>rgisi mükellefiyetinin<br />
tesis olunmuş olması, bu kişinin bir daha, esnaf muaflığından yararlanamayacağı<br />
biçiminde değerlendirilemez. <strong>Gelir</strong> <strong>ve</strong>rgisi mükellefi kişi esnaf muaflığının<br />
genel <strong>ve</strong> özel koşulları kapsamına tekrar girdiğinde, gelir <strong>ve</strong>rgisi mükellefiyeti sona<br />
erecek, esnaf muafiyetinden yararlanacaktır.<br />
4. Esnaf Muaflığı <strong>ve</strong> Belge Düzeni<br />
Vergi Usul Kanunu’nun 232 nci maddesinde fatura <strong>ve</strong>rmek zorunda olanlar, birinci<br />
<strong>ve</strong> ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenler <strong>ve</strong> defter tutmak<br />
zorunda olan çiftçiler olarak belirtilmiştir. Dolayısıyla <strong>ve</strong>rgiden muaf esnaf fatura<br />
düzenlemek <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rmek zorunda değildir.<br />
VUK.nun 234 üncü maddesine göre, birinci <strong>ve</strong> ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit<br />
usulde tespit edilenler, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler <strong>ve</strong> serbest<br />
meslek erbabı <strong>ve</strong>rgiden muaf esnafa yaptırdıkları işler <strong>ve</strong> onlardan satın aldıkları<br />
emtia için gider pusulası imza ettirecekleri <strong>ve</strong> bu gider pusulalarının fatura yerine<br />
geçeceği belirtilmiştir.<br />
Bu durumda <strong>ve</strong>rgiden muaf esnaf gelir <strong>ve</strong> kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükelleflerine yaptıkları<br />
iş <strong>ve</strong>ya sattıkları emtia karşılığında gider pusulası imzalayacaklar <strong>ve</strong> bu gider pusulalarının<br />
birer örneklerini <strong>ve</strong> diğer belgeleri VUK.nun 254 üncü maddesi uyarınca<br />
düzenlendikleri tarihi izleyen takvim yılından başlayarak beş yıl süre ile saklayacaklardır.<br />
5. Esnaf Muaflığı <strong>ve</strong> Vergi Kesintisi<br />
Esnaf muaflığı kapsamına girenlerin <strong>ve</strong>rgilendirilmeyeceği yasada açıkça belirtilmiş<br />
olmasına rağmen, <strong>ve</strong>rgiden muaf esnafın gelirinin, <strong>ve</strong>rgi kesintisi yoluyla nihai<br />
olarak <strong>ve</strong>rgilendirilmesini öngören yasal düzenlemeler yapılmıştır. GVK.nun <strong>ve</strong>rgi<br />
kesintisini düzenleyen 94 üncü maddesinde, maddenin 1 inci fıkrasında sayılanların<br />
esnaf muaflığından yararlananlara mal <strong>ve</strong> hizmet karşılığında ödeme yaparlarken<br />
<strong>ve</strong>rgi kesintisi yapmak zorunda oldukları belirtilmiştir. Böylece aynı maddede bir<br />
yandan gelirin <strong>ve</strong>rgi dışı olduğu belirtilirken, diğer yandan <strong>ve</strong>rgi dışı gelire mahsuben<br />
<strong>ve</strong>rgi kesintisi yapılacağı biçimindeki çelişkili hüküm yürürlüğe konmuştur. Bu<br />
çelişki GVK.nun 9 uncu maddesindeki esnaf muaflığının “94 üncü madde uyarınca<br />
tevkif suretiyle kesilen <strong>ve</strong>rgiye şümulü” olmayacağı biçimindeki hükümle giderilmeye<br />
çalışılmıştır. Esnaf muaflığını düzenleyen GVK.nun 9 uncu maddesinde gelir<br />
<strong>ve</strong> kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükelleflerine devamlı <strong>ve</strong> bağlı olarak iş yapanları esnaf muaflığı<br />
dışına çıkarmayı amaçlayan hükümler getirilmiştir. Bu hükümler göz önünde<br />
tutulduğunda, yasa koyucunun esnaf muafiyetini müstehlike mal <strong>ve</strong> hizmet <strong>ve</strong>rilmesi<br />
ile sınırlı tutmak istediği; bu nedenle ara sıra gelir <strong>ve</strong> kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükelleflerine<br />
iş yapılmasını, sırf bu işlemlerle sınırlı tutarak, <strong>ve</strong>rgi kesintisi yoluyla<br />
<strong>ve</strong>rgilendirilmesinin GVK.nun 9 uncu maddesinin amacına uygun olduğu da ileri<br />
sürülebilecektir.<br />
6. Diplomat Muaflığı<br />
Yabancı Devletlerin Türkiye’de bulunan elçi, maslahatgüzar <strong>ve</strong> konsolosları ile elçilik<br />
<strong>ve</strong> konsolosluklara mensup olan <strong>ve</strong> o memleketin uyruğunda bulunan memur-<br />
Ankara SMMMO<br />
2008 Y›l› <strong>Gelir</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
15
Change language