Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2. Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancının Saptanması<br />
“Kontrol edilen yabancı kurum kazancı” kavramı yürürlükten kalkan yasada yoktur.<br />
Bu kavram 5520 sayılı Yasada düzenlenmiştir. KVK nun 7 nci maddesindeki bu<br />
düzenleme ile ilgili açıklamamız aşağıdadır:<br />
<strong>Kurumlar</strong>ın iştirak kazançları, ilke olarak dağıtım halinde iştirak eden kurum tarafından<br />
elde edilmektedir. Tam mükellef kurumlara iştirakten elde edilen kurum<br />
kazancı, <strong>ve</strong>rgi mükerrerliğinin önlenmesi amacı ile <strong>ve</strong>rgiden istisna edilmiştir. Yurt<br />
dışındaki firmalara iştirakten elde edilen kurum kazancının da bazı koşullarla <strong>ve</strong>rgiden<br />
istisna edildiğini yukarıda açıkladık. Bu istisna <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rgilemeler, kazancın dağıtılmasına<br />
bağlı olarak uygulanmaktadır. İlke; <strong>ve</strong>rgileme yapmak <strong>ve</strong>ya istisna uygulamak<br />
için iştirak edilen kurumun kazanç dağıtım kararı almış olmasıdır. Ancak<br />
bazı durumlarda <strong>ve</strong>rgiden kaçınmak için iştirak edilen kurum kazanç dağıtmamakta,<br />
böylece <strong>ve</strong>rgilendirilmesi gereken kazancın <strong>ve</strong>rgilendirilmesi önlenebilmektedir.<br />
“Kontrol edilen yabancı kurum kazancı” başlığı altında 7 nci maddedeki düzenleme,<br />
kazancın bilinçli olarak dağıtılmaması yolu ile <strong>ve</strong>rgilendirilmesinin önlenmesine<br />
karşı alınan önlemdir.<br />
Aşağıdaki koşulların birlikte oluşması durumunda yurt dışı iştirakten elde edilen<br />
kazanç dağıtılsın dağıtılmasın Türkiye’de <strong>ve</strong>rgiye tabi tutulacaktır:<br />
1. Tam mükellef kurum doğrudan <strong>ve</strong>ya dolaylı olarak yurt dışındaki şirketin<br />
sermayesinin, kar payının <strong>ve</strong>ya oy kullanma hakkının %50 <strong>ve</strong>ya daha fazlasına sahip<br />
olmalıdır.<br />
2. İştirakin toplam gayri safi hasılatının %25 <strong>ve</strong>ya fazlası faaliyet ile orantılı<br />
sermaye, organizasyon <strong>ve</strong> eleman istihdamı suretiyle yürütülen ticari, zirai <strong>ve</strong>ya<br />
serbest meslek faaliyeti dışındaki faiz, kar payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet<br />
satışı geliri gibi pasif nitelikteki gelirlerden oluşmalıdır.<br />
3. Yurt dışındaki iştirakin ticari bilanço karı üzerinden %10 dan az oranda gelir<br />
<strong>ve</strong> kurumlar <strong>ve</strong>rgisi benzeri <strong>ve</strong>rgi yükü olmalıdır.<br />
4. Yurt dışındaki iştirakin ilgili yıl toplam gayri safi hasılatı 100.000.- YTL<br />
karşılığını geçmelidir.<br />
Yorum kitaplarında <strong>ve</strong> makalelerde hükmün tam mükellefiyete tabi kurumların<br />
aslında Türkiye’de değerlendirmeleri gereken kaynaklarını ticari-sınai, zirai <strong>ve</strong><br />
mesleki mahiyette olmayan yatırımlara sırf <strong>ve</strong>rgi avantajı dolayısı ile “<strong>ve</strong>rgi cenneti”<br />
olarak adlandırılan ülkelere kaydırmalarının önlenmesi amacıyla getirildiği<br />
belirtilmektedir. Bu açıklamanın nedeninin <strong>ve</strong>rgi yükünün %10 dan az olması koşulu<br />
olduğunu sanıyoruz. Ancak <strong>ve</strong>rgi yükünün %10 dan az olması <strong>ve</strong>rgi cenneti<br />
kavramı anlamında değerlendirilemez. Çeşitli nedenlerle <strong>ve</strong>rgi yükü %10 dan az<br />
olabilir. Bazı <strong>ve</strong>rgi teşvikleri nedeniyle <strong>ve</strong>rgi yükü %10 dan aşağı olabilir. Örneğin<br />
Türkiye’de <strong>ve</strong>rgi yükü zaman zaman %10 dan aşağıda olabilmektedir. Bilanço<br />
karı üzerindeki <strong>ve</strong>rgi yükünün %10 dan aşağı olması o ülkenin <strong>ve</strong>rgi cenneti olarak<br />
nitelendirilmesini gerektirmeyebilir. Bu nedenle KVK nun 30 uncu maddesinde,<br />
<strong>ve</strong>rgi cenneti sayılacak ülkelerin Bakanlar Kurulu tarafından belirleneceği hükme<br />
bağlanmıştır. Vergi yükü %10 dan aşağı olan ülke ile Türkiye arasında çifte <strong>ve</strong>rgilemeyi<br />
önleme anlaşması varsa, o ülkede yerleşik şirketin kazancını <strong>ve</strong>rgileme hakkı<br />
nasıl Türkiye’nin olacaktır? Bu hükmün uygulamada sorunlara neden olacağını sanıyoruz.<br />
302<br />
2008 Y›l› <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
Ankara SMMMO
Change language