Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
irat sayılmamalıdır. Arsa karşılığı edinilen katın satışı ayrı bir işlemdir. Arsa karşılığı<br />
kat, edinildiği tarihten itibaren beş yıl dolmadan elden çıkarılırsa, bu emsal<br />
bedel ile satış bedeli arasındaki fark diğer kazanç <strong>ve</strong> irat sayılmalıdır. Arsa başka<br />
bir gayrimenkulle trampa edilmiş olsaydı, bundan başka işlem yapmak söz konusu<br />
olmayacaktı.<br />
Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu 25.06.2004 gün, E.2004/51, K.2004/80<br />
sayılı kararında 1988 yılında satın alma yolu ile iktisap edilen arsa üzerinde, arsa<br />
payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca 15.12.1994 tarihinde edinilen bağımsız<br />
bölümlerin 24.9.1998 tarihinde satılmasından elde edilen kazancı değer artış kazancı<br />
saymamıştır. Gerekçede, arsa karşılığı daire alımına konu arsanın 1988 yılında<br />
iktisap edildiği; dört yılın hesabında dairelerin edinildiği tarihin değil, arsanın edinildiği<br />
1988 yılının esas alınması gerektiği; bu durumda daireler dört yıldan sonra<br />
satılmış olacağından değer artış kazancının söz konusu olmadığı, ser<strong>ve</strong>tin değerlendirilmesi<br />
kapsamında olduğu kararda belirtilmiştir.<br />
Ancak gene de konunun tartışmalı olduğu unutulmamalıdır.<br />
7. Vergilendirilmeyecek Değer Artış Kazançları<br />
GVK.nun yedinci gelir unsuru diğer kazanç <strong>ve</strong> iratların içinde yer alan değer artış<br />
kazançları kavramı, gelir niteliğinin saptanması en zor işlemleri kapsar. <strong>Gelir</strong> <strong>ve</strong>rgisinin<br />
konusu gelirdir. Bir başka anlatımla, gelir üzerinden alınan bir <strong>ve</strong>rgidir. Ser<strong>ve</strong>t<br />
<strong>ve</strong>rgisi yani ser<strong>ve</strong>t üzerinden alınan <strong>ve</strong>rgi değildir. Değer artış kazancına dayanak<br />
gösterilen işlemlerin sonuçlarını esas alarak <strong>ve</strong>rgileme; ser<strong>ve</strong>tin <strong>ve</strong>rgilenmesi ile,<br />
gelirin <strong>ve</strong>rgilenmesinin kesiştiği noktadadır. Bir başka anlatımla bu işlemlerin sonuçlarının<br />
gelir niteliği, oldukça tartışmalıdır. Bu nedenle, GVK.nun Mük.80 inci<br />
maddesinde değer artış kazancı konusu işlemler tanımlanmamış, tek tek sayılmıştır.<br />
1998 yılında 4369 sayılı Yasa ile, değer artış kazançlarının tek tek sayılması yöntemi<br />
yerine, bu kazançlar için de genel bir tanımla tüm gelirin kapsanması amacına<br />
yönelik bir düzenleme yapılmış; fakat bu yasa değişikliği hiç uygulanmadan yürürlükten<br />
kaldırılmıştır. 4369 sayılı Yasa ile getirilen <strong>ve</strong> gelirin yeniden tanımı olarak<br />
gerekçelendirilen bu düzenleme, aslında, gelirin <strong>ve</strong>rgilenmesi kavramı ile ser<strong>ve</strong>tin<br />
<strong>ve</strong>rgilenmesi kavramının ayırdında olmamanın sonucudur. 4369 sayılı Yasa ile yapılan<br />
değişiklikte değer artış kazancı “Bu Kanunun 2 nci maddesinin 1-6 numaralı<br />
bentlerinde yazılı gelir unsurları ile ilişkilendirilemeyen gelirler kaynağı ne olursa<br />
olsun diğer kazanç <strong>ve</strong> irat olarak . . .<strong>ve</strong>rgilendirilir” biçiminde tanımlanmıştı. Bu<br />
tanımla <strong>ve</strong>rgiye tabi gelir kavramının eski tanıma göre çok daha genişletildiği ileri<br />
sürülmüştü. Oysa, gelir <strong>ve</strong>rgisinin konusu gelirdir. 4369 sayılı Yasada 2 nci maddenin<br />
1-6 bentleri ile ilişkilendirilemeyen GELİRLER <strong>ve</strong>rgi kapsamına alınmıştı.<br />
Dolayısıyla 1-6 bentleriyle ilişkilendirilmeyen işlemlerin sonuçlarının gelir kavramı<br />
içinde olması durumunda <strong>ve</strong>rgileme yapılacaktır. Oysa, gerek gayrimenkullerin,<br />
gerek menkul kıymetlerin, gerek ortaklık paylarının elden çıkarılması işleminin<br />
gelir yaratıcı bir işlem olup olmadığı o zaman tartışılacak; ser<strong>ve</strong>tin değerlenmesi<br />
olarak değerlendirilirse, gelir elde edilmemiş olduğundan <strong>ve</strong>rgileme yapılamayacaktır.<br />
Yani Ankara’da oturan kişi, İstanbul’a yerleşeceği için, Ankara’da iki yıl<br />
önce edindiği evi satarak, İstanbul’da ev satın almışsa, Ankara’daki ev satışından<br />
doğan kazanç mevcut düzenlemede <strong>ve</strong>rgiye tabi olduğu halde, 4369 sayılı Yasadaki<br />
hüküm gereği, gelir elde edilmediği ser<strong>ve</strong>tin yerinin değiştiği gerekçesi ile <strong>ve</strong>rgilendirilmeyecekti.<br />
4369 sayılı Yasada yapılan diğer kazanç <strong>ve</strong> irat düzenlemesinin<br />
gelir <strong>ve</strong>rgisinin kapsamını genişlettiği kabulü; gelir kavramı ile ser<strong>ve</strong>t kavramının<br />
ayırımının güç olduğunun bilinmemesi nedenine dayanmaktadır.<br />
Ankara SMMMO<br />
2008 Y›l› <strong>Gelir</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
155
Change language