Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2. Ticari <strong>ve</strong>ya Zirai Bir İşletmenin Faaliyeti ile Serbest Meslek Faaliyetinin<br />
Durdurulması Karşılığında Elde Edilen Hasılat<br />
GVK.nun 82 nci maddesinde, henüz başlanmamış olan böyle bir faaliyete hiç girişilmemesi;<br />
ihale, artırma <strong>ve</strong> eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen<br />
hasılatta bu kapsamda arızi kazanç olarak belirtilmiştir. Tevsik edilmek kaydıyla, bu<br />
işlemler nedeniyle elde edilen hasılattan bu işlemlerle ilgili giderlerin indirilmesinden<br />
sonra kalan, kazanç sayılacaktır.<br />
3. Gayrimenkullerin Tahliyesi <strong>ve</strong>ya Kiracılık Hakkının Devri Karşılığında<br />
Alınan Tazminatlar ile Peştemallıklar<br />
Kiracıya ait tesisat <strong>ve</strong> malların tahliye <strong>ve</strong> devri sırasında kiralayan <strong>ve</strong>ya yeni kiracıya<br />
devrinde doğan kazançlar da, bu bent hükmü kapsamında arızi kazanç sayılmaktadır.<br />
Madde metni, gayrimenkullerin tahliyesi <strong>ve</strong>ya kiracılık hakkının devri<br />
karşılığında elde edilen tazminatlar ile peştemallıklarda, brüt hasılatın arızi kazanç<br />
sayılacağı izlenimini <strong>ve</strong>rmektedir. Ancak parantez içi hükümde kiracıya ait tesisat<br />
<strong>ve</strong> malların devrinden doğan kazanç deyimi kullanılmıştır. Dolayısıyla parantez içi<br />
hükmün, maliyet bedeli ile devir bedeli arasındaki farkın arızi kazanç olduğu biçiminde<br />
yorumlanması gerekir. Diğer yandan GVK.nun 82 nci madde 3 üncü fıkrasının<br />
2 numaralı bendinde “bu maddenin birinci fıkrasının (2), (3), (4) <strong>ve</strong> (5) numaralı<br />
bentlerinde yazılı işlerde elde edilen hasılattan tevsik edilmek kaydıyla yapılan<br />
giderlerin indirileceği” hükmü karşısında; alınan tazminat <strong>ve</strong> peştemallıkların brüt<br />
tutarlarının hasılat sayılmaması gerekmektedir.<br />
4. Arızi Olarak Yapılan Serbest Meslek Faaliyeti Dolayısıyla Tahsil Edilen<br />
Hasılat<br />
Arızi serbest meslek faaliyetinden doğan kazanç da serbest meslek kazancıdır.<br />
Kazancın saptanmasında belgelendirilmek koşulu ile arızi serbest meslek faaliyeti<br />
kapsamındaki giderler indirilerek saptanır. Bent hükmünden; kazancın elde edilmiş<br />
olması için tahsil esasının geçerli olacağı anlaşılmaktadır.<br />
5.Gerçek Usulde Vergiye Tabi Mükelleflerin Terk Ettikleri İşleri ile İlgili Sonradan<br />
Elde Ettikleri Kazançlar<br />
Bu bent ticari, zirai <strong>ve</strong> mesleki kazancın arızi kazanca dönüşmesini ifade etmektedir.<br />
Ticari, zirai <strong>ve</strong> mesleki faaliyet sürdürülürken ticari, zirai, mesleki kazanç<br />
elde edilmektedir. Bu faaliyet durdurulduğunda, artık ticari, zirai <strong>ve</strong> mesleki kazanç<br />
elde edilmesi söz konusu değildir. Ancak faaliyetin terk edilmiş olmasına karşın,<br />
eski işlemlerle bağlantılı bazı edinimler olması da mümkündür. Bu edinimler GVK.<br />
nun 82/5 maddesi gereğince arızi kazanç sayılmıştır. Ticari bir işletmenin şüpheli<br />
hale geldiği için karşılık ayırarak gider yazdığı bazı alacaklarını, faaliyetini durdurduktan<br />
sonra tahsil etmesinin, arızi kazanç olduğu da madde de parantez içinde<br />
özel olarak belirtilmiştir. Bu kazancın saptanmasında da belgelendirilen <strong>ve</strong> hasılatla<br />
ilgili olan giderler indirilebilecektir.<br />
6. Dar Mükellef Kişilerin Arızi Ulaştırma İşleri Kazancı<br />
GVK.nun 82 nci maddesinin 6 ncı bendinde, dar mükellefiyete tabi olanların Türkiye<br />
ile yabancı memleketler arasında arızi ulaştırma işi yapmalarında sağladıkları<br />
kazançlar da arızi kazanç sayılmıştır. Bu işlerin devamlı yapılması GVK.nun 45 inci<br />
maddesinde ticari kazanç sayılmıştır. Bu işlerin kazancı kurumlar <strong>ve</strong>rgisine tabi yabancı<br />
ulaştırma kurumlarının kazançlarının tayinine ait esaslara göre saptanacaktır.<br />
Ankara SMMMO<br />
2008 Y›l› <strong>Gelir</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
163
Change language