Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
4.1.2.3.5. Elden Çıkarılan Taşınmaz <strong>ve</strong>ya İştirak Hissesinin Yerine Aynı<br />
Nitelikte İktisadi Kıymet Alınması <strong>ve</strong> İstisna Uygulaması<br />
Bu istisna uygulaması ile ilgili olarak, yukarıdan beri anlatmakta olduğumuz sorunlar,<br />
5520 sayılı Yasadan önceki hükmün uygulanmasında da söz konusu olmuş, tartışılmış<br />
<strong>ve</strong> mükelleflerle <strong>ve</strong>rgi idaresi arasında uyuşmazlık yaratmıştır. Bu başlık<br />
altında <strong>ve</strong>rdiğimiz sorun da daha önce gündeme gelmiş <strong>ve</strong> çözülmeye çalışılmıştır.<br />
Eski yasada da, yeni yasada da bu sorunlarla doğrudan ilgili bir hüküm yoktur.<br />
Bu nedenle kamu hukuku olan <strong>ve</strong>rgi hukukunda kıyas olamayacağı görüşünden<br />
hareketle; satılan taşınmaz <strong>ve</strong>ya iştirak hissesi yerine aynı nitelikte iktisadi kıymet<br />
alınmasının istisna kapsamında olacağı, çünkü yasada aksi bir hüküm bulunmadığı<br />
ileri sürülmüştür. Amaca aykırı olduğundan, istisnadan yararlanılamayacağı biçiminde<br />
görüşler de vardır. Vergi idaresi bu görüşte olmuştur. Biz VUK nun 3 üncü<br />
maddesinin amaç yönünden yorumu çok kısıtladığı gerekçesi ile birinci görüşü savunuyoruz.<br />
1 Seri No.lu KVK GT. nde de <strong>ve</strong>rgi idaresi, görüşünü yinelemiştir. 1<br />
Seri No.lu KVK GT. nde açıklama aşağıda aynen <strong>ve</strong>rilmiştir:<br />
“İstisnanın amacı, kurumların bağlı değerlerinin ekonomik faaliyetlerde daha etkin<br />
bir biçimde kullanılmasına olanak sağlanması <strong>ve</strong> kurumların mali bünyelerinin<br />
güçlendirilmesi olduğundan, elde edilen kazancın, amacı aşan bir şekilde aynı mahiyette<br />
iktisadi kıymet alımında kullanılması halinde istisnadan yararlanılabilmesi<br />
mümkün olmayacaktır.” Tamamen amaca yönelik yorumdur. Maddenin lafzı göz<br />
önünde tutulmamaktadır. Ayrıca anılan iktisadi kıymetlerin satılmasından sonra,<br />
aynı nitelikte iktisadi kıymet alınmaması koşulunun süresi nedir? Belli değildir.<br />
Örneğin, anılan iktisadi kıymetin satışından bir gün sonra aynı nitelikte iktisadi<br />
kıymet alınması ile bir hafta, bir ay, altı ay, bir yıl sonra alınması arasında istisna<br />
uygulaması yönünden farklı değerleme yapılacak mıdır? Bu da belli değildir. 1 Seri<br />
No.lu KVK GT. nde, yukarıdaki açıklamadan sonra yer <strong>ve</strong>rilen “ancak kazancın<br />
kurumun ihtiyaç duyduğu işletme sermayesi karşılandıktan sonra kalan kısmının<br />
fonksiyonel olarak benzer sabit kıymet alımında kullanılması istisna uygulamasına<br />
engel teşkil etmeyecektir” ifadesi ise bu yorum biçimini iyice karman çorman<br />
etmiştir.<br />
4.1.2.3.6. Vergiden İstisna Kazancın Saptanması<br />
KVK nun 5/1-e maddesi ile satış işleminden doğan kazanç <strong>ve</strong>rgi dışı tutulmuştur.<br />
Dolayısıyla <strong>ve</strong>rgiden istisna edilen kazanç satış işlemi ile birlikte doğan kazançtır.<br />
Bu işlemden sonra, bu işlemle bağlantısı olsa da, elde edilen kazanç istisna kapsamında<br />
olamaz. Bu nedenle satış bedelinin sonradan tahsili nedeniyle yürütülen faiz<br />
<strong>ve</strong>ya dövizli satışlarda kur farkları istisna kapsamında olmayacaktır.<br />
Örneğin, 20 birim maliyetli taşınmazın üç ay vade ile 110 birime satılması durumunda<br />
10 birimin üç ay vadenin faizi olması istisna kazancın (110-20)= 90 birim<br />
olarak hesaplanmasını engellemez. Ancak bu vade üç aydan sonra bir üç ay daha<br />
uzatılırsa ek vade farkı 10 birimin istisna kapsamında olması söz konusu değildir.<br />
Aynı biçimde, 100 birim yabancı para karşılığı yapılan satış kazancı yabancı paranın<br />
satış günündeki kuru ile hesaplanır <strong>ve</strong> bu tutar <strong>ve</strong>rgiden istisna edilir. Sonradan<br />
gerek VUK hükümleri gereğince saptanan, gerek yabancı para cinsi alacağın tahsili<br />
sırasında oluşan kur farkı gelir <strong>ve</strong> giderleri istisna ile ilgilendirilmeden gelir <strong>ve</strong>ya<br />
gider sayılır. 1 Seri No.lu KVK GT. nde de aynı görüş belirtilmiştir.<br />
Ankara SMMMO<br />
2008 Y›l› <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
273
Change language