Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ancak maddenin uygulamada nasıl bir içerik kazanacağını şimdiden söylememiz<br />
olanaklı değildir. Madde metninin açık hükmüne karşın, İşletme sahibi ile eş <strong>ve</strong><br />
çocuklarının çektikleri paralara faiz izafe edileceği gibi bir uygulama da söz konusu<br />
olabilir. Bu durumda aşağıdaki irdelemeleri yapmak gerekecektir:<br />
Teşebbüs sahibinin (eşi <strong>ve</strong> çocukları aynı kapsamdadır) işletmeden çektiği paralara<br />
borç <strong>ve</strong>ya alacak niteliği <strong>ve</strong>rilemez. Çünkü işletme sahibi ile işletme aynı kişilikte<br />
toplanmıştır. Birbirinden ayrı kişilikler değildir. (Bu gerçek nedeniyle de GVK da<br />
işletme ile işletme sahibi arasındaki ilişki, borç alıp <strong>ve</strong>rme olarak adlandırılmamış;<br />
para çekme <strong>ve</strong>ya cari hesap olarak adlandırılmıştır). İşletme sahibinin işletmeden<br />
aldığı paralar işletme sermayesinin azaltılmasını, işletmeye <strong>ve</strong>rdiği paralar da işletme<br />
sermayesinin artırılmasını ifade eder. İşletme sahibinin çektiği paraya faiz yürütülmesi<br />
sermaye azaltılmasına faiz yürütülmesi demektir. Sermaye azaltılmasına<br />
faiz yürütülmesi tüm <strong>ve</strong>rgi kavramlarına aykırıdır.Teşebbüs sahibinin işletmedeki<br />
cari hesabı işletmeden alınan borç ya da işletmeye <strong>ve</strong>rilen borç olarak değerlendirilemez.<br />
Şahsi işletmedeki varlıklar (tabii para da varlıktır) teşebbüs sahibinindir.<br />
Çünkü şahsi işletmenin kişiliği yoktur. Kişinin kendi parasına faiz yürütmesi düşünülemez.<br />
Ticari işletmeden çekilen paranın değerlendirilmesi ile elde edilen faiz<br />
menkul sermaye iradı olarak <strong>ve</strong>rgiye konu edilmişse, bunun ticari kazanç olarak<br />
<strong>ve</strong>rgilendirilmesi gerektiği söylenebilir. Şahsi işletmeden alınan paraya faiz izafe<br />
edilmesi çözümü zor sorunlar da ortaya çıkaracaktır. Bunlardan çok önemli gördüğümüz<br />
iki sorunu vurgulamakta yarar görüyoruz<br />
1). İşletmeden para çekmek ne anlama gelmektedir?<br />
Tüzel kişiliği olan işletme (kurum) ile ortağının ilişkilerinde, işletme varlığı ile,<br />
ortağın varlığı birbirinden tamamen ayrı olduğu için, işletmeden para çekilmesini<br />
somut olarak belirlemek <strong>ve</strong> algılamak olanaklıdır. Kurum ortağı ister kendi gereksinimleri<br />
için, ister diğer yatırımları için işletmeden para aldığında, tüzel kişiliği olan<br />
işletmeden borç para almış olur. İşletme bir başka kişiye olanaklarını kullandırdığı<br />
için, işletmeye faiz geliri izafe edilmesi gerekir. Kurum organları kar dağıtımı kararı<br />
<strong>ve</strong>rirlerse, kurum ortağı kar payı alır, alınan kar payı işletmeden alınan borç niteliğinde<br />
değildir. Kurum organları sermayenin azaltılması kararı <strong>ve</strong>rirler <strong>ve</strong> ortağa<br />
da azaltılan sermayeden payına düşen kısım <strong>ve</strong>rilirse, bu da işletmeden alınan borç<br />
değildir.<br />
Şahsi teşebbüste ne kar dağıtımı ne de sermaye azaltılması şu <strong>ve</strong>ya bu biçimde bir<br />
merasime, bir yönteme bağlı değildir. Dolayısıyla, teşebbüs sahibinin işletmeden<br />
aldığı para ya kazancı, ya da sermayesidir. İkisi de borç niteliğinde değildir <strong>ve</strong> faiz<br />
yürütülmesi düşünülemez. Yapılan düzenleme bu yönü ile de kurumlar <strong>ve</strong>rgisindeki<br />
örtülü kazanç dağıtımı kavramına aykırıdır. Öyleyse faiz yürütülecek olan işletmeden<br />
para çekme kavramı nedir? Şu <strong>ve</strong>ya bu nedenle işletmeden alınan her para için<br />
faiz yürütülmesi uygulaması yapılacak mıdır? Bir örnek <strong>ve</strong>rmek istiyoruz.<br />
Şahsi işletmenin 50.000.-YTL hasılatı 20.000.-YTL de giderleri olmuştur. Teşebbüs<br />
sahibi bu faaliyet dönemi boyunca da şahsi işletmesinden 30.000.-YTL almış <strong>ve</strong><br />
gereksinimlerini karşılamıştır. Maddedeki anlayışa göre, işletmeden borç para almış<br />
sayılacak mıdır? Sayılmayacaksa niçin sayılmayacaktır? Karını çekmiş olduğu gerekçesi<br />
ile mi borç para almış sayılmayacaktır? Oysa dönem sonuna kadar ne kadar<br />
kazanç elde edildiği belli değildir.<br />
Ankara SMMMO<br />
2008 Y›l› <strong>Gelir</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
81
Change language