Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
lirtmiş; “ancak, diğer kazanç <strong>ve</strong> irat grupları içerisinde doğacak zararların diğer<br />
gelir kaynaklarından doğacak karlara mahsubu <strong>Gelir</strong> <strong>Vergisi</strong> Kanununun 88 inci<br />
madde hükmü uyarınca mümkün değildir.” Demiştir.<br />
Basın bülteninin hukuki niteliğini, gerek <strong>ve</strong>rgi idaresi, gerek mükellefler, gerekse<br />
yargı mercileri yönünden <strong>ve</strong>rgi uygulamasına yön <strong>ve</strong>rmede nasıl etkili olacağını<br />
bilemiyor, değerlendiremiyoruz. Anılan bültende bu belirleme ile ilgili herhangi bir<br />
yasal dayanak gösterilmediğini belirtmekle yetinmek istiyoruz. Ancak, zarar mahsubunu<br />
GVK.nun 88 inci maddesiyle sınırlayan değerlendirme esas alındığında,<br />
aynı yıl içinde elde edilen tüm değer artış kazançlarının toplu olarak hesaplanacağı;<br />
bir değer artış kazancı işleminden doğan zararın diğer değer artış kazancı işleminden<br />
doğan kardan mahsup edilebileceği sonucuna varılacağının da altını çizmek<br />
istiyoruz.<br />
B. Arızi Kazançlar<br />
GVK.nun 82 nci maddesinde sayılan arızi kazanç doğuran işlemleri aşağıda belirteceğiz.<br />
Ancak bu işlemleri gelirin kaynağı saymak için aşağıdaki nitelliklerinin olup<br />
olmadığının araştırılması gerekir:<br />
a) Arızi kazanç kapsamına alınacak işlemde, kazanç elde etme amacı bulunmalıdır.<br />
Kazanç elde etme amacı ile yapılmayan işlemin <strong>ve</strong>rgilendirilecek kazanç<br />
kaynağı sayılması söz konusu olmaz. Örneğin kişisel bazı gereksinimler için edinilmiş<br />
eşyanın satılmasından doğan alım satım farkının kazanç sayılması söz konusu<br />
değildir. Bir başka anlatımla arızi kazanç konusu işlem iki niteliği birlikte içermelidir.<br />
İşlemin amacı kazanç elde etmek olmalı; ancak bu işlem sürekli değil, arızi<br />
olarak yapılmalıdır. Kişi kendi gereksinimi için aldığı arabayı sonradan, eskidiği<br />
<strong>ve</strong>ya daha hoşuna giden bir araba ile değiştirmek istediği için satarsa; elden çıkarma<br />
işleminde kazanç elde etme amacı olmadığı için, ortaya çıkan alım satım farkının<br />
arızi kazanç olarak değerlendirilmesi söz konusu olmayacaktır. Ancak çok ucuz<br />
olduğu için aldığı arabayı, daha yüksek fiyatla elden çıkarırsa, hem alımda hem<br />
satımda kazanç elde etme amacı olduğundan; işlemi, devamlılık unsuru olmasa da<br />
arızi kazanç olarak <strong>ve</strong>rgi kapsamına almak gerekecektir.<br />
b) Kişisel gereksinim dışındaki işlemlerde de kazanç elde etme amacı araştırılmalıdır.<br />
Örneğin altın alımında, kişisel gereksinim çok etkili değildir. Ancak<br />
ser<strong>ve</strong>tin korunması amacı ile altın alınmış olması da mümkündür. Kişinin, altın olarak<br />
biriktirdiği ser<strong>ve</strong>tini değiştirmek <strong>ve</strong>ya gereksinimini karşılamak için satması<br />
durumunda da; kazanç elde etme amacı olmadığı için gelir sayılması <strong>ve</strong> arızi kazanç<br />
kapsamına alınması söz konusu olmamak gerekir. Ancak yukarıda belirttiğimiz kazanç<br />
elde etme amacı oldukça belirsiz, saptanması zor bir kavramdır. VUK.nun 3<br />
üncü maddesi göz önünde tutularak, ispatının mükellef <strong>ve</strong>ya <strong>ve</strong>rgi idaresi tarafından<br />
yapılması gerekir.<br />
Bu kısa açıklamadan sonra GVK.nun 82 nci maddesinde belirtilen arızi kazançlar<br />
aşağıda sıralanmıştır:<br />
1. Arızi Ticari İşlem Kazançları<br />
Arızi olarak ticari muamelelerin icrasından <strong>ve</strong>ya bu nitelikteki muamelelere tavassuttan<br />
elde edilen kazançlar, diğer kazanç <strong>ve</strong> irat olarak gelir <strong>ve</strong>rgisinin yedinci gelir<br />
unsuru içinde yer alır. Arızi ticari işlem kazancı, bu ticari işlemin gerektirdiği ile<br />
sınırlı olmak <strong>ve</strong> belgelendirilmek koşulu ile yapılan giderler indirilerek saptanır.<br />
162<br />
2008 Y›l› <strong>Gelir</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
Ankara SMMMO
Change language