Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Madde metnindeki, “dolaysız pay sahibi olmak” terimi açıktır. “Ancak dolaylı pay<br />
sahibi” olmaktan ne amaçlandığı belli değildir. ( Tebliğin “ 12.1.2. ortakla ilişkili<br />
kişi” başlığı altındaki bölümünde <strong>ve</strong>rilen tabloda dolaylı ilişkili kişi gösterilmiştir.<br />
Buna göre borç <strong>ve</strong>ren <strong>ve</strong> %10 ortaklık payı bulunan kurumun %91 ortağı kurum dolaylı<br />
pay sahibi sayılmıştır. Anılan %91 oranı bir ölçü müdür? Bu oran ölçü değilse,<br />
ölçü nedir? Vergi idaresi böyle bir ölçüyü neye göre koymaktadır?) kurumun %10<br />
oranının belirlenmesinde ortak <strong>ve</strong> ilişkili kişilerin bütününün göz önünde tutulacağı<br />
da maddede belirtilmiştir.<br />
Örtülü sermaye kavramı ile ilgili 5422 sayılı Yasadaki tanımdan farklı olarak, hangi<br />
borçlanmaların örtülü sermaye sayılmayacağı da yasa hükümleri ile belirlenmiştir.<br />
5.2.1.3. Örtülü Kazanç Uygulamasında İlişkili Kişi Sayılmayanlar<br />
KVK nun 12 nci maddesinin (3) üncü fıkrasında örtülü sermaye uygulaması yönünden<br />
ilişkili kişi sayılanlar yukarıda açıklanmıştır. Yürürlükten kaldırılan 5422<br />
sayılı Yasanın 16 ncı maddesinde kurumların aralarında vasıtalı, vasıtasız bir şirket<br />
münasebeti <strong>ve</strong>ya devamlı <strong>ve</strong> sıkı iktisadi münasebet bulunan gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilerden<br />
yapılan, kurumda devamlı kullanılan <strong>ve</strong> öz sermayeye oranı emsali kurumlara<br />
göre yüksek olan istikrazlar örtülü sermaye sayılıyordu. Yürürlükten kalkan yasada<br />
çok belirsiz kavramlarla tanımlanan bu ölçüler, 5520 sayılı Yasada daha açık<br />
kavramlarla tanımlanmıştır. Yeni yasaya göre, borç alınan tüzel <strong>ve</strong>ya gerçek kişiler<br />
aşağıdakiler ise, borç örtülü sermaye sayılmayacaktır:<br />
5.2.1.3.1. Devamlı <strong>ve</strong> Sıkı İktisadi Münasebet Ölçüsü Kaldırılmıştır.<br />
Yürürlükten kaldırılan 5422 sayılı Yasada borç <strong>ve</strong>renin ortak olmasa da borç alanın<br />
borç <strong>ve</strong>ren ile devamlı <strong>ve</strong> sıkı iktisadi münasebetinin bulunması örtülü sermaye<br />
kavramı kapsamına alınmıştı. Bu kavram yeni yasada yoktur. Dolayısıyla devamlı<br />
<strong>ve</strong> sıkı iktisadi münasebet ölçüsü kullanılarak örtülü sermaye uygulaması söz konusu<br />
olmayacaktır. Oysa, devamlı <strong>ve</strong> sıkı iktisadi münasebet, Türkiye’de faaliyet<br />
gösteren yabancı kurumların, dar mükellefiyet kapsamında Türkiye’de <strong>ve</strong>rgiye tabi<br />
tutulan kazançlarını <strong>ve</strong>rgisiz olarak merkeze aktarmalarının önünde önemli bir engel<br />
oluşturuyordu. Bu ölçünün hiç olmazsa dar mükellefler yönünden kaldırılmaması<br />
gerekirdi.<br />
5.2.1.3.2. Ortak Olunan Kurumdan Borç Para Alınması<br />
5422 sayılı Yasada “aralarında şirket münasebeti bulunan” ifadesine yer <strong>ve</strong>rilmişti.<br />
Dolayısıyla hem ortaktan alınan borç hem ortağa <strong>ve</strong>rilen borç örtülü sermayeye<br />
konu olabiliyordu. 5520 sayılı Yasa düzenlemesinde ilke olarak ortağa <strong>ve</strong>rilen borç,<br />
örtülü sermaye kapsamında değildir. Yani A kurumu ortağı (B) kurumuna (%99 ortağı<br />
da olsa) borç para <strong>ve</strong>rmişse, bu örtülü sermaye kapsamında sayılmayacaktır.<br />
(A) kurumu ortağı (C) kurumuna (%1 oranında ortak da olsa) borç <strong>ve</strong>rirse, bu borç<br />
(diğer koşullar da oluşmuşsa) örtülü sermaye sayılacaktır.<br />
5.2.2. Borçlanma Oranı<br />
Ortak <strong>ve</strong>ya ilişkili kişiden alınan borcun örtülü sermaye niteliğinde olan kısmı, kurum<br />
öz sermayesinin 3 katını aşan tutarıdır. Bu ölçü yürürlükten kalkan yasadaki<br />
“bu istikrazlarla kurumun öz sermayesi arasındaki nisbet”in emsali kurumlardakinden<br />
yüksek olması ölçüsündeki belirsizliği ortadan kaldırmış; sınırları belirlenmiş<br />
bir ölçü benimsenmiştir. Ancak, borç öz sermayenin üç katını aşmasına karşın, aşan<br />
kısmın örtülü sermaye sayılması örtülü sermaye kavramına aykırıdır. Ayrıca sektör-<br />
316<br />
2008 Y›l› <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
Ankara SMMMO
Change language