Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1. Yabancı Bir Ülkedeki İş<strong>ve</strong>ren Tarafından Doğrudan Doğruya Ödenen<br />
Ücretler<br />
Yabancı memleketteki iş<strong>ve</strong>renin, Türkiye’de çalışan hizmetlisine ödediği ücretin<br />
<strong>ve</strong>rgi kesintisi yolu ile <strong>ve</strong>rgilendirilmesi mümkün değildir. Çünkü <strong>ve</strong>rgi kesintisi<br />
yapmak durumunda olan iş<strong>ve</strong>ren yurt dışındadır. Türkiye’de ifa edilen hizmetin<br />
<strong>ve</strong>rgisi de Türkiye’de <strong>ve</strong>rgilendirilmek durumunda olduğundan, bu ücreti elde eden<br />
hizmetli elde ettiği ücreti yıllık beyanname ile <strong>ve</strong>rgi dairesine bildirecek <strong>ve</strong> hizmetlinin<br />
yıllık beyanname ile beyan ettiği ücret geliri üzerinden <strong>ve</strong>rgi alınacaktır. İki<br />
temel özellik vardır.<br />
a. Yabancı ülkedeki iş<strong>ve</strong>renin ödediği ücret, iş<strong>ve</strong>renin bulunduğu ülkede<br />
değerlendirilmiş olması nedeniyle o yabancı ülkede; Türkiye’de de, hizmetin<br />
Türkiye’de ifa edilmiş olması nedeniyle Türkiye’de <strong>ve</strong>rgilendirilmesi söz konusu<br />
olabilecek; bu durumda aynı ücret iki ülke tarafından mükerrer <strong>ve</strong>rgilendirilmiş olabilecektir.<br />
Ülkelerin egemenlik haklarını kullanmalarından doğan bu durum çifte<br />
<strong>ve</strong>rgileme adıyla belirlenmektedir. Mükelleflerin farklı ülkeler tarafından çifte <strong>ve</strong>rgilendirilmesinin<br />
önüne geçmek amacı ile “çifte <strong>ve</strong>rgilemeyi önleme anlaşmaları<br />
yapılmaktadır. Türkiye de pek çok ülke ile çifte <strong>ve</strong>rgilemeyi önleme anlaşmaları<br />
imzalanmıştır. Anayasamızın gereği bu uluslararası anlaşma hükümleri diğer <strong>ve</strong>rgi<br />
kanunlarımız hükümlerinden üstündür. Dolayısıyla yabancı iş<strong>ve</strong>renden doğrudan<br />
alınan ücret için yıllık beyanname <strong>ve</strong>rilip <strong>ve</strong>rilmeyeceği o ülke ile imzalanmış çifte<br />
<strong>ve</strong>rgilemeyi önleme anlaşması varsa, bu anlaşma hükümleri de göz önünde tutularak<br />
değerlendirilmelidir.<br />
b. GVK.nun 23/14 maddesi ile, yabancı iş<strong>ve</strong>renin Türkiye’deki hizmetlisine<br />
yurt dışındaki kazançlarından döviz olarak ödenen ücret, Türkiye’deki gider hesaplarına<br />
intikal ettirilmemiş olması durumunda gelir <strong>ve</strong>rgisinden istisna edilmiştir.<br />
Dolayısıyla GVK.nun 23/14 madde kapsamındaki ödemeler <strong>ve</strong>rgiden istisna olduğundan;<br />
bu ücretler için yıllık gelir <strong>ve</strong>rgisi beyannamesi <strong>ve</strong>rilmesi <strong>ve</strong>ya başka gelirler<br />
için <strong>ve</strong>rilecek yıllık gelir <strong>ve</strong>rgisi beyannamesine bu ücret gelirinin eklenmesi söz<br />
konusu değildir.<br />
2.Yabancı Devletlerin Türkiye’de Bulunan, Elçi, Maslahatgüzar <strong>ve</strong><br />
Konsolosları ile Elçilik <strong>ve</strong> Konsolosluklara Mensup Olan <strong>ve</strong> O Memleketin<br />
Uyruğunda Bulunan Memurları Dışında Kalan Yabancı Elçilik <strong>ve</strong><br />
Konsolosluk Memurları<br />
Yabancı devletlerin Türkiye’de bulunan elçi, maslahatgüzar <strong>ve</strong> konsolosları ile elçilik<br />
<strong>ve</strong> konsolosluklara mensup olan <strong>ve</strong> o memleketin uyruğunda bulunan memurları<br />
GVK.nun 16 ncı maddesi ile gelir <strong>ve</strong>rgisinden istisna edilmişlerdir. Ancak yabancı<br />
elçilik <strong>ve</strong>ya konsoloslukta çalışan <strong>ve</strong> o ülkenin uyruğunda olmayan memurlar<br />
GVK.nun 16 ncı maddesi kapsamında değildirler. Dolayısıyla elde ettikleri ücret<br />
<strong>ve</strong>rgiye tabidir. Yabancı elçilik <strong>ve</strong> konsolosluklar ise, iş<strong>ve</strong>ren olarak ödedikleri ücretler<br />
üzerinden <strong>ve</strong>rgi kesmek zorunda değildirler. Bu nedenle <strong>ve</strong>rgiye tabi olan bu<br />
ücretlerin <strong>ve</strong>rgi kesintisi yolu ile <strong>ve</strong>rgilendirilmesi mümkün değildir. GVK.nun 95<br />
inci maddesi bu nedenle anılan ücretlerin yıllık beyanname yöntemi ile <strong>ve</strong>rgilendirileceğini<br />
hüküm altına almıştır.<br />
3.Maliye Bakanlığınca Yıllık <strong>Beyanname</strong> ile Vergilendirilmesi<br />
Gerekli Görülen Ücretler<br />
Maliye Bakanlığı’na gerekli gördüğü durumlarda bazı ücretlerin yıllık beyanname<br />
ile <strong>ve</strong>rgilendirilmesi yöntemi koyma yetkisi <strong>ve</strong>rilmiştir. Maliye Bakanlığı’nın bu<br />
108<br />
2008 Y›l› <strong>Gelir</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
Ankara SMMMO
Change language