Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
IV. KISMİ BÖLÜNME<br />
Tam bölünmede bölünen şirketin hukuki <strong>ve</strong> ekonomik varlığı sona erer. Bölünen<br />
şirket tasfiyesiz olarak infisah eder. Kısmi bölünmede ise, bölünen şirket tasfiye<br />
edilip infisah etmemekte, bölünmeden sonra da faaliyetini sürdürmektedir. <strong>Kurumlar</strong><br />
<strong>Vergisi</strong> Kanununun 19/3-b maddesinde kısmi bölünme aşağıdaki gibi tanımlanmıştır:<br />
“Tam mükellef bir sermaye şirketinin <strong>ve</strong>ya sermaye şirketi niteliğindeki bir yabancı<br />
kurumun Türkiye’deki işyeri <strong>ve</strong>ya daimi temsilcisinin bilançosunda yer alan taşınmazlar<br />
ile en az iki tam yıl süre ile elde tutulan iştirak hisseleri ya da sahip oldukları<br />
üretim <strong>ve</strong>ya hizmet işletmelerinin bir <strong>ve</strong>ya bir kaçını kayıtlı değerleri üzerinden<br />
ayni sermaye olarak mevcut <strong>ve</strong>ya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine<br />
devretmesi bu kanunun uygulanmasında kısmi bölünme hükmündedir. Ancak üretim<br />
<strong>ve</strong>ya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin<br />
devamı için gerekli aktif <strong>ve</strong> pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur.<br />
Kısmi bölünmede devredilen varlıklara karşılık edinilen devralan şirket hisseleri,<br />
devreden şirkette kalabileceği gibi; doğrudan bu şirketin ortaklarına da <strong>ve</strong>rilebilir.<br />
Taşınmaz <strong>ve</strong> iştirak hisselerinin bu bent kapsamında devrinde, devralan şirketin<br />
hisselerinin devreden şirketin ortaklarına <strong>ve</strong>rilmesi halinde, devredilen taşınmaz <strong>ve</strong><br />
iştirak hisselerine ilişkin borçların da devri zorunludur.”<br />
Asli şartlar 19 uncu maddenin yukarıdaki hükmünde yer almaktadır.<br />
- Kısmi bölünmede, tam bölünmede olduğu gibi bölünen kurumun tam mükellef<br />
niteliğinde olması koşulu yoktur. Devralan kurum tam mükellef niteliğinde<br />
olacaktır.<br />
- Kısmi bölünme TTK nda düzenlenmiş değildir. Bundan sonraki bölümde<br />
üzerinde duracağımız bu tartışmayı bir yana bırakır, KVK nun kısmi bölünme hükümlerini<br />
<strong>ve</strong> Maliye Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’nın birlikte yayınladıkları tebliğe<br />
dayanılarak kısmi bölünmenin yapılmasını esas alırsak (ki bunlara dayanılarak<br />
pek çok kısmi bölünme işlemi yapılmıştır), ne KVK ndaki tanımda ne tebliğde kısmi<br />
bölünmenin tek bir şirketle sınırlı olduğu <strong>ve</strong>ya olmadığı konusunda açıklık yoktur.<br />
<strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> Kanunun yukarıda <strong>ve</strong>rdiğimiz hükmünde, kısmi bölünme, bir<br />
şirketin “bilançosundaki taşınmazlar ile, iştirak hisselerinin <strong>ve</strong>ya sahip oldukları<br />
üretim <strong>ve</strong>ya hizmet işletmelerinin bir <strong>ve</strong>ya bir kaçını kayıtlı değerleri üzerinden ayni<br />
sermaye olarak mevcut <strong>ve</strong>ya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine devretmesi”<br />
biçiminde tanımlanmıştır. Bu tanımın lafzından bir şirketin varlığının bir<br />
başka şirkete devredilebileceği, yani bölünmenin taraflarının iki şirket olacağı, ikiden<br />
fazla şirketin bölünmenin tarafları olamayacağı anlaşılmaktadır. Oysa aşağıda<br />
değineceğimiz bölünmeyi düzenleyen tebliğde, kısmi bölünme sözleşmesinde “bölünen<br />
şirketin bölünme tarihine kadar tahakkuk etmiş <strong>ve</strong> edecek <strong>ve</strong>rgi borçlarından,<br />
bölünen kurumun varlıklarını devralan şirketlerin sorumlu olduğunun” yer alacağı<br />
belirtilmiştir. Bu Ticaret Bakanlığı <strong>ve</strong> Maliye Bakanlığı’nın bir şirketin birden fazla<br />
şirkete bölünebileceği anlayışında olduğunu çağrıştırmaktadır.<br />
- Bölünen kurumun bilanço değerleri mukayyet değerleri üzerinden devredilecektir.<br />
Bölünme dolayısı ile devredilen kıymetler, değerlemeye tabi tutulmadan<br />
yeni bünyeye intikal etmekte, varsa meydana gelmiş olan değer artışının <strong>ve</strong>rgilenmesi,<br />
yeni bünyede bunların elden çıkarılması suretiyle kazancın realize edileceği<br />
tarihe ertelenmektedir. Bölünen kurum bilanço değerlerinin mukayyet değerle devredilmesi<br />
bunun için gerekmektedir.<br />
Ankara SMMMO<br />
2008 Y›l› <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
359
Change language