Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
II. KURUMLAR VERGİSİNİN MÜKELLEFLERİ<br />
KVK nun 1 inci maddesinde, kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefleri a). Sermaye şirketleri,<br />
b). Kooperatifler, c). İktisadi kamu kuruluşları ç). Dernek <strong>ve</strong> vakıflara ait iktisadi<br />
işletmeler, d). İş ortaklıkları olmak üzere beş bent halinde sayılmıştır.<br />
<strong>Kurumlar</strong> <strong>ve</strong>rgisi mükellefi bu kuruluşların kazanç elde etmiş <strong>ve</strong>ya etmemiş olmalarının,<br />
kurumlar <strong>ve</strong>rgisi beyannamesi <strong>ve</strong>rilmesine etkisi yoktur. Yani bu kuruluşlar,<br />
<strong>ve</strong>rgilendirme döneminde kazanç elde etmeseler bile kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefi<br />
olarak beyanname <strong>ve</strong>rmek zorundadırlar. Bu mükelleflerden KVK nun 4 üncü maddesinde<br />
belirtilen <strong>ve</strong>rgiden muaf mükelleflerin beyanname <strong>ve</strong>rmeleri söz konusu<br />
değildir. Ayrıca dernek <strong>ve</strong> vakıfların iktisadi işletmelerinin kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefi<br />
olduğu yasada belirtilmiştir. Dernek <strong>ve</strong> vakıflara ait iktisadi işletmelerin tüzel<br />
kişilikleri yoktur. Bu nedenle iktisadi işletmesi olan dernek <strong>ve</strong> vakıflar kurumlar<br />
<strong>ve</strong>rgisi mükellefi olmadıkları halde, iktisadi işletmeleri için kurumlar <strong>ve</strong>rgisi beyannamesi<br />
<strong>ve</strong>receklerdir.<br />
<strong>Kurumlar</strong> <strong>ve</strong>rgisi mükellefi kuruluşlar aşağıda kısaca açıklanmıştır:<br />
1. Sermaye şirketleri. TTK nda sermaye şirketi olarak belirlenen anonim şirketler,<br />
limited şirketler <strong>ve</strong> sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerdir. Bunların<br />
dışında Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme <strong>ve</strong> denetimine tabi fonlar da<br />
sermaye şirketi olarak nitelendirilmiş <strong>ve</strong> kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefi sayılmışlardır.<br />
Eski yasadaki Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulmuş fonların kurumlar <strong>ve</strong>rgisi<br />
mükellefi sayılacakları belirlemesi 5520 sayılı Yasada kaldırılmıştır. Bu fonların<br />
Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme <strong>ve</strong> denetimine tabi olmaları kurumlar <strong>ve</strong>rgisi<br />
mükellefi sayılmaları için yeterlidir. Anonim, limited, eshamlı komandit şirketler<br />
ile SPK kapsamındaki fonların benzeri yabancı fonlarda kurumlar <strong>ve</strong>rgisi<br />
mükellefi olduklarından dar mükellef olarak beyanname <strong>ve</strong>rmek zorundadırlar. Ancak<br />
ileride göreceğimiz gibi, <strong>ve</strong>rgi kesintisi ile <strong>ve</strong>rgilendirilen dar mükellef niteliğindeki<br />
kuruluşların beyanname <strong>ve</strong>rmeyecekleri biçiminde hükümler KVK nda yer<br />
almıştır.<br />
2. Kooperatifler. Kooperatifler Kanununa <strong>ve</strong>ya özel kanunlarına göre kurulmuş<br />
kooperatifleri kapsamaktadır. Bunlara benzeyen yabancı kuruluşlar da dar mükellef<br />
olarak kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefi sayılacaklardır.<br />
3. İktisadi Kamu Kuruluşları. KVK nun 2 nci maddesindeki tanıma göre,<br />
Devlete, özel idarelere, belediyelere <strong>ve</strong> diğer kamu idarelerine <strong>ve</strong> kuruluşlarına ait<br />
<strong>ve</strong>ya bağlı olup, faaliyetleri devamlı ticari, sınai <strong>ve</strong> zirai işletmelerdir. Bunlardan<br />
sermaye şirketi <strong>ve</strong>ya kooperatif niteliğinde olanlar sermaye şirketi <strong>ve</strong>ya kooperatif<br />
olarak <strong>ve</strong>rgilendirilecekleri için bu kapsamda mükellef değildirler. Bu müesseselerin,<br />
kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefi sayılmaları için ticari <strong>ve</strong> sınai faaliyetlerinin devamlı<br />
olması gerekir. Yabancı Devletlere, yabancı kamu idare <strong>ve</strong> kuruluşlarına ait <strong>ve</strong>ya<br />
bağlı benzer kuruluşlar da kurumlar <strong>ve</strong>rgisi mükellefidirler.<br />
4. Dernek <strong>ve</strong> vakıflara ait iktisadi işletmeler. Dernek <strong>ve</strong> vakıflar kurumlar<br />
<strong>ve</strong>rgisi mükellefi değildirler. Bunların iktisadi işletmeleri mükelleftir. Ancak iktisadi<br />
müessesenin ayrı bir kişiliği olmadığından beyanname, dernek <strong>ve</strong> vakıf olarak<br />
<strong>ve</strong>rilmekte, <strong>ve</strong>rgi dernek <strong>ve</strong>ya vakıf adına tahakkuk etmektedir. Bunlar kooperatif<br />
<strong>ve</strong>ya sermaye şirketi niteliğinde olmayan, faaliyetleri devamlı bulunan, ticari, sınai,<br />
zirai işletmelerdir. Buna benzer nitelikteki yabancı işletmeler de dernek <strong>ve</strong> vakıfla-<br />
254<br />
2008 Y›l› <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
Ankara SMMMO
Change language