Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
VUK.na 4842 sayılı Yasa ile eklenen Mük.290 ıncı maddede finansal kiralama ödemelerinin<br />
gider olarak dönem matrahlarından indirilmesi yöntemi ayrıntılı olarak<br />
düzenlenmiştir. Vergi idaresi de 319 <strong>ve</strong> 334 nolu VUK Genel Tebliğleri ile finansal<br />
kiralama ödemeleri ile ilgili ayrıca açıklama yapmıştır. Buna göre finansal kiralama<br />
işlemlerinin muhasebeleştirilmesi <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rgi matrahından indirilmesi aşağıdaki gibi<br />
olacaktır:<br />
a. Finansal kiralama kavramı değiştirilmiştir. Şöyle ki: 3226 sayılı Finansal<br />
Kiralama Kanunu kapsamında olmasa da, “Kira süresi sonunda mülkiyet hakkının<br />
devredilip devredilmediğine bakılmaksızın, bir iktisadi kıymetin mülkiyetine<br />
sahip olmaktan kaynaklanan tüm riskler ile yararların kiracıya bırakılması sonucunu<br />
doğuran kiralamalar” finansal kiralama sayılmıştır. Ayrıca kiralama işlemi;<br />
— İktisadi kıymetin mülkiyetinin kira sözleşmesi sonunda kiracıya devir edilmesi,<br />
— Kiracıya kira süresi sonunda iktisadi kıymeti rayiç bedelinden düşük bir<br />
bedelle satın alma hakkı tanınması,<br />
— Kiralama süresinin iktisadi kıymetin ekonomik ömrünün %80’inden daha<br />
büyük bir bölümünü kapsaması,<br />
— Kira ödemelerinin bugünkü değerinin toplamının iktisadi kıymetin rayiç<br />
bedelinin %90’ından daha büyük bir değer oluşturması<br />
Hallerinden herhangi birini kapsıyorsa, işlem finansal kiralama işlemi sayılacak <strong>ve</strong><br />
VUK.nun finansal kiralama ile ilgili Mük.290’ıncı madde hükümleri uygulanacaktır.<br />
Ancak doğal kaynakların araştırılması <strong>ve</strong>ya kullanılmasına yönelik kiralama sözleşmeleri<br />
ile sinema filmleri, video kayıtları, patentler <strong>ve</strong> kopyalama hakları gibi<br />
kıymetlerle ilgili lisans sözleşmeleri yukarıdaki koşulları taşısalar da finansal kiralama<br />
kapsamında sayılmayacak <strong>ve</strong> VUK.nun Mükerrer 290’ıncı madde hükümleri<br />
uygulanmayacaktır.<br />
VUK. nun Mük. 290’ıncı maddesinde pek çok kavram açık değildir. Tanımlanmamıştır.<br />
Bunları yeri geldiğinde belirtmeye çalışacağız. Ancak maddenin konusu<br />
finansal kiralama işlemini belirlemekte kullanılan “ekonomik ömür” kavramı<br />
üzerinde durmak istiyoruz. Anılan maddede kiralama süresinin iktisadi kıymetin<br />
ekonomik ömrünün %80’inden daha büyük bir bölümünü kapsayan kiralama işlemi<br />
finansal kiralama sayılmıştır. VUK.nun 315 inci maddesinde faydalı ömür terimi<br />
kullanılmış, faydalı ömre göre amortisman oranının Maliye Bakanlığı’nca belirleneceği<br />
ifade edilmiştir. Yani Maliye Bakanlığının yayınladığı amortisman oranları<br />
aynı zamanda ATİK’in faydalı ömrünü göstermektedir. Mük.290 ıncı maddede kullanılan<br />
ekonomik ömür neyi kapsamaktadır. Bir tanımı yoktur. Ekonomik ömrün<br />
tanımı nedir? Faydalı ömür anlamında mı kullanılmıştır?<br />
b. Finansal kiralama işlemi hak edinme bedeli <strong>ve</strong> borçlanma faizi olarak<br />
iki işlemi kapsamıştır. VUK. nun Mük. 290’ıncı maddesinde, kiracı yönünden finansal<br />
kiralama için yapılan ödeme iki farklı nitelikte sayılmıştır. Kıymetin cari<br />
değeri <strong>ve</strong>ya ödemelerin bugünkü değeri iktisadi kıymetin iktisabına yönelik hak<br />
sayılarak, amortismana tabi tutulacaktır. Kira ödemelerinin bu günkü değeri dışındaki<br />
kısmı da faiz niteliğinde sayılarak gider yazılacaktır. Kiralayan yönünden ise<br />
ATİK’in elden çıkarılmasının bedeli ATİK toplamından düşülecek, elde edilen faiz<br />
gelir kayıt edilecektir.<br />
Ankara SMMMO<br />
2008 Y›l› <strong>Gelir</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
39
Change language