Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tüm bu değerlendirmelere karşın, yasa hükümlerine aykırı da olsa, 5520 sayılı Yasada<br />
dar mükellefiyette yıllık beyanname <strong>ve</strong>rilmesini ihtiyari kılan hükmün; ticari<br />
kazanç olduğu için, yıllara yaygın inşaat <strong>ve</strong> onarım işlerinden elde edilen kazançları<br />
kapsamadığı kabul edilerek3, uygulamanın bu biçimde yönlendirileceğine inanıyoruz.<br />
1.2. Dar Mükellef <strong>Kurumlar</strong>ın Serbest Meslek Kazançları <strong>ve</strong><br />
Yıllık <strong>Beyanname</strong><br />
<strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> Tebliğinde (1 Nolu), KVK nun 30 uncu maddesine göre serbest<br />
meslek kazançlarından <strong>ve</strong>rgi kesintisi, Türkiye’de bulunan iş yeri <strong>ve</strong>ya daimi temsilci<br />
vasıtasıyla elde edilen kazanç <strong>ve</strong> iratlar başlığı altında düzenlenmiştir. Sorun<br />
30 uncu maddeye göre <strong>ve</strong>rgi kesintisi konusuna alınmış serbest meslek kazançlarının<br />
Türkiye’de bulunan iş yeri <strong>ve</strong>ya daimi temsilci yoluyla elde edilmesi halinde,<br />
tam mükellef kurumlar için geçerli olan hükümlere göre kazanç saptanıp saptanamayacağı,<br />
yıllık gelir <strong>ve</strong>rgisi beyannamesi <strong>ve</strong>rilip <strong>ve</strong>rilmeyeceğidir. Tebliğde çok<br />
açık ifade edilmemekle beraber, serbest meslek kazançlarının da ikiye ayrılacağı;<br />
Türkiye’de bulunan iş yeri <strong>ve</strong>ya daimi temsilci vasıtasıyla elde edilen serbest meslek<br />
kazancının, beyanının zorunlu olacağı; işyeri <strong>ve</strong>ya daimi temsilci yoluyla elde<br />
edilmemiş ise, beyanname <strong>ve</strong>rmenin ihtiyari olacağı gibi bir izlenim edinilmektedir.<br />
Ancak bu görüşü destekleyen bir yasa hükmü yoktur. Durum yıllara yaygın inşaat<br />
<strong>ve</strong> onarım işindeki gerekçelerle de uyuşmaz. Çünkü yıllara yaygın inşaat <strong>ve</strong> onarım<br />
faaliyeti zaten ticari faaliyettir. Dolayısıyla ticari faaliyet nedeniyle elde edilen<br />
kazancın, KVK nun 30 uncu maddesi kapsamında <strong>ve</strong>rgisi kesinti yoluyla alınmış<br />
olsa bile, yıllık beyanname ile <strong>ve</strong>rgilendirilmesinin zorunlu olduğu ileri sürülebilir.<br />
Ancak serbest meslek faaliyeti, ticari faaliyet olmadığı için, bu faaliyet işyerinde<br />
yapılsa da yıllık beyannamenin zorunlun olması söz konusu olamaz. Dayanak alınabilecek<br />
hüküm KVK nun 22/1 maddesidir. KVK nun 22 nci maddesinin 1 inici<br />
fıkrası hükmünün, 2 inci fıkra hükmü ile çeliştiğini rehberimizin bundan önceki<br />
bölümlerinde, ayrıntıları ile açıkladık. Diğer yandan, 22 nci madde kazanç saptaması<br />
ile ilgilidir. Kazancın tam mükellef kurumlar için geçerli hükümlere göre tespit<br />
edilmesi durumu da beyanın ihtiyari olmasına engel değildir. Kaldı ki; KVK nun<br />
30 uncu maddesinin 9 uncu fıkrasında herhangi bir ayırım yapılmadan, 30 uncu<br />
madde gereğince <strong>ve</strong>rgi kesilmiş kazançların beyanının ihtiyari olduğu çok açık bir<br />
biçimde belirtilmiştir. 5422 sayılı Yasada da işyeri olsun olmasın dar mükelleflerin<br />
<strong>ve</strong>rgisi kesinti yoluyla alınmış kazançlarının beyanının ihtiyari olduğu belirtilmiş<br />
<strong>ve</strong> yıllardır uygulama bu biçimde yürütülmüştür. Ticari işletme bünyesinde serbest<br />
meslek kazancı elde edilmişse ( örneğin, inşaat işleri ile uğraşan dar mükellef kurum,<br />
herhangi bir gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişiye proje hizmeti <strong>ve</strong>rmişse), KVK nun 30<br />
uncu maddesi kapsamında kesinti yolu ile <strong>ve</strong>rgi ödemiş olsa dahi bu kazancını yıllık<br />
beyannameye dahil etmek zorundadır.<br />
1.3. Dar Mükellef <strong>Kurumlar</strong>ın Gayri Menkul Sermaye İratları <strong>ve</strong><br />
Yıllık <strong>Beyanname</strong><br />
Bundan önceki bölümdeki serbest meslek kazançları açıklamalarımız, gayrimenkul<br />
sermaye iratları için de geçerlidir. <strong>Vergisi</strong> kesinti yoluyla alınmışsa <strong>ve</strong> dar mükellef<br />
ticari bilançosu kapsamında değilse, beyanname <strong>ve</strong>rilmesi ihtiyari olacaktır.<br />
1.4. Dar Mükellef <strong>Kurumlar</strong>ın Menkul Sermaye İratları <strong>ve</strong> Yıllık <strong>Beyanname</strong><br />
Dar mükellef kurumların, menkul sermaye iratlarından <strong>ve</strong>rgi kesintisi KVK nun 30<br />
uncu maddesinin 1 inci fıkrasına, 3 üncü fıkrasına, 6 ncı fıkrasına göre <strong>ve</strong>rgi ke-<br />
384<br />
2008 Y›l› <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
Ankara SMMMO
Change language