Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
III. SERBEST MESLEK KAZANCININ YILLIK BEYANNAME İLE<br />
VERGİLENDİRİLMESİ<br />
A. Serbest Meslek Kazancının Saptanması<br />
Serbest meslek kazancı, serbest meslek kazanç defterine dayanarak saptanır. VUK.<br />
nun 210 uncu maddesine göre serbest meslek kazanç defterinin bir tarafına giderler,<br />
diğer tarafına hasılat yazılacaktır. Noterler <strong>ve</strong> noterlik görevini ifa edenler ile borsa<br />
acentalarının kendi yasalarına göre tuttukları defterlerde de kazançlarını saptamaları<br />
mümkündür. Bu durumda ayrıca serbest meslek kazanç defteri tutulmasına gerek<br />
yoktur. Hekimler, bu maddede belirlenen bilgileri protokol defterinde göstermek<br />
kaydıyla, ayrı bir kazanç defteri tutmayabilir.<br />
1. Serbest Meslek Kazancında Hasılat<br />
Serbest meslek kazancının tespiti başlıklı 67 nci maddede hasılat, bir hesap dönemi<br />
içinde tahsil edilen para <strong>ve</strong> ayınlar <strong>ve</strong> diğer surette sağlanan <strong>ve</strong> para ile temsil<br />
edilebilen menfaatler olarak tanımlanmıştır. Bu tanım serbest meslek kazancında<br />
hasılatı kesin olarak tahsil esasına bağlamaktadır. Ancak serbest meslek kazancının<br />
saptanmasında :<br />
a. Serbest meslek erbabının öğrenmesi koşuluyla, adlarına kamu müessesesine,<br />
icra dairesine, bankaya, notere <strong>ve</strong>ya postaya yatırılan para,<br />
b. Serbest meslek faaliyetinden doğan alacağın temliki <strong>ve</strong>ya müşterisine olan<br />
borcu ile takası<br />
c. Serbest meslek erbabının gider karşılığı olarak (seyahat giderleri dahil)<br />
müşteriden tahsil ettiği paralar (<strong>ve</strong>rgi, resim, harç, keşif, şahitlik, bilirkişilik <strong>ve</strong> ekspertiz<br />
gibi hususlara harcanmak üzere müşteriden alınan <strong>ve</strong> tamamen bu hususlara<br />
sarf olunan para <strong>ve</strong> ayınlar hariç)<br />
tahsil kabul edilecektir.<br />
1.1. Tahakkuk Etmemiş <strong>ve</strong> Fakat Tahsil Edilmiş Paraların Hasılat <strong>ve</strong> Gider<br />
Durumu<br />
Serbest meslek erbabının, tahakkuk etmemesine karşın tahsil ettiği paraların ticari<br />
<strong>ve</strong> zirai kazançta olduğu gibi borç olarak değil, hasılat olarak kabul edilmesi tahsil<br />
esasının gereğidir. Ancak, tahakkuk etmemiş <strong>ve</strong> fakat tahsil edilmiş paraların özel<br />
hukuk alanında borç niteliği de ortadan kalkmış değildir. Bu paralar özel hukuk yönünden<br />
borç niteliğindedir. Dolayısıyla tahakkuk etmeme olasılığı söz konusudur.<br />
Tahakkuk etmediğinde serbest meslek erbabının bu borcu geri ödemesi gerekir. İşte<br />
tahsil esasının gereği olarak hasılat yazılmış borç niteliğindeki bu paraların dayanağı<br />
işlem gerçekleşmez <strong>ve</strong> iadesi söz konusu olursa iade edildiği dönemin gideri<br />
olarak o dönemin kazancından indirilmesi gerekir.<br />
1.2. İşin Terkinde Hasılat<br />
Serbest meslek faaliyetini terk eden kişi, işi bıraktığını <strong>ve</strong>rgi dairesine bildirecek <strong>ve</strong><br />
mükellefiyet kaydını sildirecektir. Ancak işi bırakan serbest meslek erbabının;<br />
— Tahakkuk eden, ancak henüz tahsil edilmeyen alacakları ile,<br />
— Tahakkuk etmeyen, fakat tahsil edilen<br />
Hasılatın, tahsil esasına göre belirlenmesi ilkesi karşısında durumunun açıklığa<br />
Ankara SMMMO<br />
2008 Y›l› <strong>Gelir</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
115
Change language