Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi - asmmmo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
kuruluş izni <strong>ve</strong>rilmeyecektir. Ancak muafiyetten yararlanmak için bu yeterli değildir.<br />
Sermaye üzerinden kar dağıtılmayacağı ana sözleşmede yer almalı <strong>ve</strong> fiilen de<br />
sermaye üzerinden kazanç dağıtılmamalıdır.<br />
Sermaye üzerinden kazanç dağıtmama kavramı aşağıda sayılan durumlarda özellik<br />
göstermektedir:<br />
1.2.1.1. Sermayeye Faiz Ödenmesi<br />
Vergi hukukunda sermayeye faiz ödemesi genel olarak kar dağıtımı sayılmıştır. Kooperatiflerle<br />
ilgili 1163 sayıla Yasada, kooperatif ortaklarına sermaye üzerinden faiz<br />
ödenmesine izin <strong>ve</strong>rilmiştir. Yasaya göre, ortak içi işlemlerden doğan karın %10<br />
unun yedek akçe olarak ayrılması zorunludur. Kazancın %50 si de ortaklara risturn<br />
olarak (işlem hacimlerine göre) dağıtılacaktır. Kalan kazançtan, Devlet tahvillerine<br />
<strong>ve</strong>rilen en yüksek faiz haddini geçmemek üzere ortakların sermaye paylarına faiz<br />
olarak ödeme yapılmasına izin <strong>ve</strong>rilmiştir. Bu yasa hükmüne uygun olarak, ortaklara<br />
koydukları sermaye üzerinden faiz ödeneceği ana sözleşmesinde yazılı kooperatiflerin,<br />
sermaye üzerinden kar dağıtmama koşulunu bozdukları, dolayısıyla kurumlar<br />
<strong>ve</strong>rgisi muafiyetinden yararlanamayacaklarını ileri süren görüşler olduğu gibi; faiz<br />
ödemesi yasa ile düzenlendiğinden, bunun sermaye üzerinden kazanç dağıtımı sayılamayacağı,<br />
dolayısıyla muafiyet koşulunun bozulmayacağı biçiminde görüşler de<br />
vardır. 1163 sayılı Yasada, kazançtan ortakların sermaye paylarına faiz ödeneceği<br />
belirtildiğinden bu durum TTK ndaki 1 inci temettü ile ilgili hükme benzemektedir.<br />
Bu nedenle biz, faiz ödemesi değil, sermaye payı üzerinden kazanç dağıtımı sayılması<br />
<strong>ve</strong> bu nedenle kooperatifin kurumlar <strong>ve</strong>rgisinden muaf tutulmaması gerektiği<br />
görüşündeyiz. Ancak <strong>ve</strong>rgi idaresi 20 sayılı <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> Genel Tebliği’nde<br />
“ortakların sermaye paylarına göre en çok %7 oranına (en yüksek devlet tahvili faiz<br />
oranı ş.ç) kadar faiz dağıtılmasının kooperatifin muafiyetini ihlal edecek şekilde<br />
‘sermaye üzerinden kazanç dağıtımı’ mahiyetinde” olmadığını belirtmiştir..<br />
1.2.1.2. Örtülü Kazanç Dağıtımı<br />
KVK nun 11 inci maddesinde transfer fiyatlandırması yoluyla dağıtılan örtülü kazancın<br />
kurum kazancından indirilemeyeceği belirtilmiştir. 5422 sayılı Yasa örtülü<br />
kazanç dağıtımı ile “şirket” i ilgilendirdiği halde, 5520 sayılı Yasada “şirket” deyimi<br />
yerine “kurum” deyimi kullanılmıştır. Bu nedenle 5520 sayılı Yasa ile yapılan<br />
düzenlemenin 5422 sayılı Yasadan farklı olarak kooperatifleri de kapsadığı ileri<br />
sürülmektedir. Ancak 5422 sayılı Yasadaki “şirket” sözcüğü ile, 5520 sayılı Yasadaki<br />
“kurum” sözcüğünün çok farklı kavramlar olduğu görüşünde değiliz. “Şirket”<br />
“ortaklık” kavramından farklı değildir. 1163 sayılı Yasada kooperatiften ortaklık<br />
olarak söz edilmektedir. Kooperatifte KVK nun 11 inci maddesi kapsamında örtülü<br />
kazanç dağıtımı işlemi gerçekleşmişse, bunun ortaklara sermaye üzerinden kazanç<br />
dağıtımı sayılması <strong>ve</strong> muafiyet koşulunun bozulması nedeniyle <strong>ve</strong>rgilendirilmesi<br />
gerekli olacaktır.<br />
1.2.2.Yönetim Kurulu Başkan <strong>ve</strong> Üyelerine Kazanç Üzerinden<br />
Pay Verilmemesi<br />
Kazanç üzerinden yönetim kurulu başkan <strong>ve</strong> üyelerine pay <strong>ve</strong>rilmesi kooperatife ticaret<br />
şirketi niteliği kazandıracaktır. Bu nedenle KVK kooperatifin kurumlar <strong>ve</strong>rgisinden<br />
muaf olması için, yönetim kurulu başkan <strong>ve</strong> üyelerine kazanç üzerinden pay<br />
<strong>ve</strong>rilmeyeceğinin ana statüde yer alması <strong>ve</strong> gerçekte de bu statü hükmüne uyulmuş<br />
olması gerekir. Ana sözleşmede yönetim kurulu başkan <strong>ve</strong> üyelerine kazançtan pay<br />
260<br />
2008 Y›l› <strong>Kurumlar</strong> <strong>Vergisi</strong> <strong>Beyanname</strong> Düzenleme <strong>Rehberi</strong><br />
Ankara SMMMO
Change language