You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
FOTO: ALMEDIN ZUKI]<br />
ravanju, pa tako dekonstrukcija, kao jedna od temeljnih<br />
“metoda” postmodernisti~kog diskursa, kao<br />
što tvrdi Catherine Belsey, “indirektno tvrdi da<br />
zna~enja nisu unaprijed data i nepromjenljiva” nego<br />
da ona “mogu biti izmijenjena” 12 . Upravo mogu}nost<br />
osporavanja postoje}ih struktura i potencijalitet<br />
njihove transformacije koju promovira postmodernizam,<br />
dozvoljava da o postmodernizmu<br />
govorimo kao o po-etici 13 , u njenom dvostrukom<br />
zna~enju, a vra}aju}i se njenoj metafizi~koj i politi~koj<br />
dimenziji. U tom smislu, Hazarski re~nik, uz zna~enjsku<br />
nadopunu njegovog autora, nu`no izlazi<br />
iz okvira postmodernisti~ke po-etike, jer trivijalizira<br />
ono što postmodernizam aktualizira i promovira<br />
kao “slavljenje razlika” i antitotalitarizam u interpretaciji.<br />
Samo kanoniziranje jednog djela postmodernisti~kog<br />
uklona protivi se logici ove poetike,<br />
me|utim, i to je uspjelo ovom djelu 14 , te je postalo<br />
ne samo slavnim mjestom u kanonu srpske knji`evnosti,<br />
nego i sredstvom instrumentalizacije odre-<br />
|enih ideoloških strategija u proteklih dvadeset godina<br />
na post-jugoslovenskom prostoru.<br />
Na kraju, da li odre|eni tekst ima obavezu da<br />
bude dosljedan poetici koja ga prisvaja ili kojoj se on<br />
priklanja? Paradoks Hazarskog re~nika jeste upravo u<br />
toj dvostrukosti; s jedne strane insistira se na njegovoj<br />
postmodernisti~koj orijentaciji, dok s druge strane,<br />
djelo Hazarski re~nik, ali i njegov Autor ubijaju prostor<br />
~itateljske invencije nametanjem jednog apriornog<br />
totalitarnog zna~enja, tako da ~itatelj, baš kao što se<br />
ka`e na po~etku ovog romana le`i mrtav i nepokretan<br />
u sistemu definitornog i nepomi~nog zna~enja:<br />
“Na ovom mestu le`i onaj ~italac<br />
Koji ne}e nikada otvoriti ovu knjigu<br />
On je ovde zauvek mrtav.” 15<br />
12 Belsey, Catherine. Postrukturalizam. Sarajevo: Šahinpaši}. 2003. str. 91.<br />
13 Govoriti o postmodernisti~koj po-etici svakako izgleda kao paradoks, ako se uzme u obzir na~elo relativizacije koje ona promovira,<br />
me|utim, vjerujem, da je jedna ovakva interpretacija mogu}a, posebno ako se vratimo izvorištima postmodernisti~ke misli, a njene,<br />
~esto banalizirane i trivijalizirane rezultate, stavimo u zagrade.<br />
14 U tekstu namjerno upotrebljavam rije~ djelo umjesto postrukturalisti~ki postulirane alternative u pojmu teksta, jer `elim naglasiti<br />
ideologijski aspekt koji je karakteristi~an upravo za ''djelo'' ovog pisca.<br />
15 Pavi}, Milorad. Hazarski re~nik: roman leksinkon u 100 000 re~i. Beograd: izdava~ko preduze}e Prosveta. 1989. str. 8.<br />
(<strong>sic</strong>!) 73
Change language