Untitled - CEEMaR

132 Lala ¡986-1990
W związku z tym, że CPBR przewidywał prowadzenie badań na „Profesorze Siedleckim",
uznano go za „statek nauki polskiej" i powołano radę programową, która miała określać
kierunki jego wykorzystania.
Program ten był finansowany ze środków Centralnego Funduszu Prac Badawczych
i Rozwojowych.
Rok 1986 zamykał pewien etap prac związanych z eksploatacją i wykorzystaniem antarktycznego
kryla. Na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy MIR, przedsiębiorstwem
„Dalmor" i Fabryką Urządzeń Okrętowych „Techmet" w Pruszczu Gdańskim trawler „Lyra"
z „Dalmoru" wypłynął 1 lutego 1986 roku na południowo-zachodni Atlantyk, w pierwszy eksperymentalny
rejs „krylowy. Statek wyposażono w prototypową linię do odskorupiania kryli,
zaprojektowaną w MIR, a wykonaną z pewnymi modyfikacjami w „Techmecie". Na „Lyrze"
pracami nad przetwarzaniem kryla kierowali wspólnie dr Bykowski z MIR i Kazimierz Jarecki
z „Dalmoru". Połowy prowadzono od 4 marca do 4 maja 1986 roku. Wyprodukowano około
50 ton odskorupionego mięsa z kryli. Uważano, że rejs ten rozpoczął wdrażanie na skalę przemysłową
wyników dotychczasowych badań i prac MIR oraz jego kooperantów nad wykorzystaniem
kryli. W 1986 roku, po wielu latach badań, Główny Inspektor Sanitarny wydał zezwolenie
na wprowadzenie do obrotu mięso z kryla jako produktu spożywczego oraz mączki krylowej
jako paszy.
W dniu 13 maja 1986 roku MIR zorganizował drugie seminarium „Chityna - Chitozan,
Produkcja i wykorzystanie", podsumowujące wyniki prac Instytutu nad technologią produkcji
chityny i chitozanu z pancerzy antarktycznych kryli. Badania prowadzono od 1978 roku pod
kierunkiem M. Brzeskiego. W 1979 roku opracowano wariantowe technologie otrzymywania
chityny i chitozanu ze wspomnianego surowca, a w 1980 roku odbyło się pierwsze seminarium
poświęconym temu problemowi. MIR był bodajże pierwszą w świecie placówką naukową,
która prowadziła badania nad produkcją chityny i chitozanu zpancerzy antarktycznych kryli.
W następnych latach pod kierunkiem M. Brzeskiego i Anny Wojtasz-Pająk prowadzono badania
nad wykorzystaniem chitozanu. Ich wyniki doprowadziły do wdrożenia produkcji kosmetyków
z dodatkiem chitozanu w zakładach „Polleny" w Łodzi i „Femi" w Gdańsku oraz do
uzyskania przez MIR zezwolenia na produkcję leku dla zwierząt, zawierającego chitozan.
Niewątpliwym osiągnięciem było opublikowanie w kilku językach przez Departament
Rybołówstwa FAO pracy Edwarda Budzińskiego z „Dalmoru", dr. Bykowskiego i doc. Dutkiewicza
z MIR, poświęconej technologii przetwórstwa kryli, oraz marketingowi produktów spożywczych,
paszowych i technicznych z kryli*. Była to bodajże pierwsza w świecie publikacja
na ten temat.
Statek „Wieczno" uczestniczył od 17 kwietnia do 11 maja 1986 roku w międzynarodowym
programie badawczym PATCHINEES 86 - PEX 86, któremu patronowała ICES. Badania
prowadzono na Bałtyku, w rejonie zachodnich stoków południowej części Głębi Gdańskiej.
Dotyczyły one badania nierównomierności, mozaikowatowości (ang. patchinees) w przestrzennym
i czasowym rozkładzie pól parametrów fizycznych, chemicznych i biologicznych
w morzu. Ekipą naukową na „Wiecznie" kierował Tadeusz Wojewódzki z Zakładu Oceanografii.
W eksperymencie tym uczestniczyły także statki z Finlandii, NRD, Szwecji i ZSRR. Od 20
do 23 kwietnia wszystkie te jednostki stały w Karlskronie w Szwecji. Przeprowadzono interkalibracje
urządzeń badawczych, omawiano zasady współpracy między poszczególnymi ekipa-
*E. Budziński, P. Bykowski, D. Dutkiewicz. Possibilities of processing and marketing of products made from
antarcitic krill. Rome, 1985.