Untitled - CEEMaR

18 Rok 1982
W lipcu 1929 roku MLR uczestniczyło w przeprowadzeniu pierwszego w Polsce, letniego,
naukowego kursu biologii morza, zorganizowanego z inicjatywy Koła Przyrodników
Uczniów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wzorowano się na podobnym kursie, prowadzonym
przez Morską Stację Biologiczną w Roscoff we Francji. Zajęcia odbywały się głównie w Wielkiej
Wsi, dzisiejszym Władysławowie, gdzie studenci zostali zakwaterowani w paru rybackich
domkach, a częściowo w MLR w Helu. W gronie osób prowadzących wykłady na tym kursie
nie zabrakło między innymi prof. Siedleckiego i K. Demela.
Niespełna rok później K. Demel reprezentował MLR na Trzeciej Konferencji Hydrologicznej
Państw Bałtyckich, obradującej w Warszawie od 14 do 18 maja. Uczestnicząc po raz
pierwszy w tak poważnym, międzynarodowym spotkaniu jako członek polskiej delegacji, kierownik
MLR wygłosił referat pt. „Les variations de temperature des eaux pres de Hel et leur
concordance avec les vents."
Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych, dokładnej daty nie znamy, doszło do nieudanego
wyjazdu K. Demela z J. Borowikiem do Królewca na zaproszenie profesora Alfreda
Willera, bodajże ichtiologa na tamtejszym uniwersytecie. Udali się tam jednym z naszych kutrów,
prawdopodobnie dozorczym. Dopłynęli tylko do Piławy. Tam Niemcy zatrzymali kuter
w porcie, nie zezwalając na dalsząjego podróż do Królewca. Uzasadnili to tym, że nasz kuter
jest statkiem państwowym i jako taki musi uzyskać zgodę władz niemieckich na wejście do
królewieckiego portu. Tymczasem strona polska o zezwolenie takie nie wystąpiła. Trzeba więc
było wracać do kraju, nie pomogła interwencja polskiego konsula w Królewcu, którego udało
się poinformować o sprawie.
We wspomnianym okresie MLR posiadało już niewielkie zbiory muzealne, składające
się przeważnie z okazów bałtyckiej fauny. Stale uzupełniane i powiększane, stały się z biegiem
lat największą tego rodzaju kolekcją w Polsce.
LIKWIDACJA
MORSKIEGO LABORATORIUM RYBACKIEGO
Pozostawanie MLR w gestii Ministerstwa Rolnictwa, a więc poza kręgiem kompetencji i zainteresowań
Ministerstwa Przemysłu i Handlu, okazało się fatalne dla tej placówki wczesną wiosną
1931 roku. Ministerstwo Rolnictwa zwróciło się wtedy do kierownictwa PING W z żądaniem
zredukowania wydatków na badania naukowe o około 20%. Polska gospodarka przeżywała
wówczas głęboki kryzys. Prośba PINGW o złagodzenie tego nakazu nie została uwzględniona
przez ministerstwo. Poleciło ono dyrektorowi PINGW zlikwidować w pierwszym rzędzie
dwie placówki, nie mające nic wspólnego z zakresem działania resortu rolnictwa, a mianowicie
MLR i DEOR. Ponieważ zarówno dyrekcja PINGW, jak i rada naukowa tego instytutu
zachowały się biernie wobec poleceń Ministerstwa Rolnictwa, wstrzymało ono finansowanie
wspomnianych dwóch placówek od 1 kwietnia 1931 roku i postanowiło przekazać część zadań
wykonywanych przez te placówki Państwowemu Instytutowi Meteorologicznemu.
Sprawa likwidacji MLR i DEOR poruszyła naukowe koła kraju, wywołała ich żywą reakcję.
Odbiła się ona szczególnie donośnym echem na Drugim Naukowym Zjeździe Pomorzoznawczym,
który obradował w Toruniu 23 maja 1931 roku z udziałem przedstawicieli uniwersytetów,
wszystkich ważniejszych polskich instytucji naukowych oraz Polskiej Akademii Umiejętności.
Podjęto następującą uchwałę. 8 '