Untitled - CEEMaR

Lata 1925-1928 15
wicz zajmował się w tym czasie zagadnieniem higieny i warunków sanitarnych w środowisku
morskich rybaków Półwyspu Helskiego.
Poważnym niedostatkiem w pierwszych latach działalności MLR był brak własnego
statku badawczego. MUR udostępniał Laboratorium tylko raz w tygodniu wspomniany już
kuter dozorczy „Tryton". W ustalonym terminie przybywał on z Gdyni do Helu około godziny
10,00, a już około godziny 16,00 tego samego dnia powracał do Gdyni. Utrudniało to bardzo
prowadzenie prac badawczych i obserwacji w morzu i ograniczało zasięg tych prac prawie
wyłącznie do wód w niewielkiej odległości od Helu.
Późną jesienią 1924 roku prof. Siedlecki po raz pierwszy odwiedził MLR. Nie można
dowodnie stwierdzić, w jakim celu się tam zjawił. Nie popełniając jednak prawdopodobnie
błędu można przyjąć, że chciał zapoznać się z K. Demelem i jego placówką. Skłaniała go do
tego zapewne okoliczność, że we wrześniu tegoż roku uczestniczył jako pierwszy przedstawiciel
Polski (jeszcze nie jako jej oficjalny delegat) w dorocznym posiedzeniu Międzynarodowej
Rady Badań Morza (MRBM - ICES skrót od nazwy angielskiej), które odbywało się tym
razem w siedzibie tej organizacji, w Kopenhadze. Reprezentując Polskę na forum MRBM,
musiał wyrobić sobie zdanie co do możliwości włączenia MLR do programu prac zalecanych
przez tę organizację. Wymagało to bezpośredniego kontaktu z helską placówką i jej adiunktem.
Niezależnie od tego profesor publicznie wyrażał pogląd, że MLR powinno być podporządkowane
Państwowemu Instytutowi Naukowemu Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach
(PINGW) i trudno sobie wyobrazić, aby tej sprawy nie chciał poruszyć w rozmowach
z K. Demelem. Na wizycie prof. Siedleckiego w MLR zależało też prawdopodobnie dr.
F. Lubeckiemu, jego dawnemu asystentowi na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dr Lubecki upatrywał
zapewne w osobie profesora przyszłego opiekuna naukowego Laboratorium, gdyż
1 października 1923 roku prof. Jakubski zrezygnował ze stanowiska kierownika tej placówki.
Z zajęć w MLR zrezygnował także dr Gądzikiewicz.
MORSKIE LABORATORIUM RYBACKIE W LATACH 1925-1928
Od 1 stycznia 1925 roku MLR oddzielono od MUR i podporządkowano PINGW, a ściślej
bydgoskiemu oddziałowi tego instytutu, nadając helskiej placówce nazwę Dział Biologiczno-
Morski w Helu. W praktyce używano jednak nadal dotychczasowej nazwy - Morskie Laboratorium
Rybackie. Już sama zmiana nazwy mówiła o zwróceniu większej uwagi na zagadnienia
biologiczne. Tak też było istotnie. MLR miało się odtąd zajmować głównie badaniami hydrologicznymi
i biologią ryb użytkowych, dostarczaniem materiałów naukowych krajowym placówkom
badawczym i uczelniom wyższym, organizowaniem kursów wiedzy o morzu oraz
współpracąz rybołówstwem morskim w zakresie techniki połowów i eksploatacji łowisk. Natomiast
pracami w dziedzinie szacowania wydajności łowisk na podstawie badań stanu pogłowia
ryb, ochrony ryb, ekonomiki rybołówstwa, handlu i spożycia ryb oraz propagandy spożycia
ryb zajął się utworzony wiosną 1926 roku Dział Ekonomii i Organizacji Rybactwa (DEOR)
w oddziale PINGW w Bydgoszczy. Jego kierownikiem mianowano J. Borowika.
K. Demel został teraz kierownikiem MLR i jedynym jego pracownikiem naukowym,
mając nadal jednego tylko pomocnika w osobie Antoniego Kohnke. Konsultantem naukowym
MLR był odtąd prof. Siedlecki, który przyjął tę funkcję na wniosek Ministerstwa Rolnictwa.