Untitled - CEEMaR

Lala 1932-1939 21
Szkot z pochodzenia, przez kilkanaście lat pracował w rybackich placówkach naukowych nad
Wołgą i uczestniczył w badaniach Morza Kaspijskiego. Do wybuchu drugiej wojny światowej
był w Stacji Morskiej jedynym ichtiologiem z prawdziwego zdarzenia, który miał odpowiednie
wykształcenie i praktykę.
Tak oto personel naukowy Stacji Morskiej liczył trzy osoby wraz z doc. Boguckim,
który nie przeniósł się jednak z Warszawy do Helu, a tylko tam dojeżdżał, przeważnie raz
w miesiącu i na dłużej w lecie. Także B. Dixon nie osiadł w Helu, lecz w Gdyni, gdzie urządził
sobie pracownię ichtiologiczną. Otrzymała ona z czasem nazwę Oddziału Rybackiego Stacji
Morskiej, a B. Dixon został jego kierownikiem. Dotychczasowe pomieszczenia MLR w Helu
były wówczas główną siedzibą Stacji Morskiej, zarazem siedzibą jej Działu Biologicznego,
którego kierownikiem został K. Demel. Nic się tu w zasadzie nie zmieniło w porównaniu
z poprzednimi laty. Na naukowym posterunku pozostawał tu nadal samotny K. Demel, w dalszym
ciągu z jednym tylko pomocnikiem, Augustynem Netzlem. Do prac na morzu używano
przeważnie statku badawczego MIR „Ewa" oraz wiosłowej łodzi. Starą „Zorzę" oddano do
kasacji w 1931 r.
Latem 1932 roku Stację Morską odwiedził rzadki jak na tamte czasy i helskie warunki
gość - delegat brytyjskiego rządu do Międzynarodowej Rady Badań Morza, wiceprezes brytyjskiego
Królewskiego Towarzystwa Naukowego, wykładowca biologii na szkockim uniwersytecie
w St. Andrews, profesor sir d' Arcy Wentworth Thompson. Z Gdyni do Helu przypłynął
17 sierpnia na pokładzie „Ewy". Spędził tam kilka dni. Zwiedził między innymi Stację
Morską, gdzie gościli go doc. Bogucki i K. Demel.
W początkowym okresie działalności Stacji Morskiej zaznaczył się wyraźny podział tematyki
badawczej pomiędzy jej gdyński Oddział Rybacki, zajmujący się zagadnieniami ichtiologicznymi,
a Dział Biologiczny w Helu, który mimo swojej nazwy wiele uwagi poświęcał
problematyce hydrologicznej.
Późną wiosną 1933 roku K. Demel uczestniczył w początkowym etapie rejsu statku szkolnego
Państwowej Szkoły Morskiej „Dar Pomorza" na wody Skagerraku. Od 1 do 6 czerwca
wraz z por. Przysieckim z Wydziału Morskiego Państwowego Instytutu Meteorologicznego
w Gdyni prowadził badania hydrologiczno-biologiczne w rejonie południowej części Ławicy
Środkowej na Bałtyku. Zajął się głównie gromadzeniem materiałów dotyczących ukształtowania
i charakteru dna w tym obszarze, który zainteresował polskie rybołówstwo. Pobierał także
próbki z dna morskiego, pozwalające określić występujące na nim organizmy zwierzęce. Po
zakończeniu prac K. Demel i por. Przysiecki zeszli z „Daru Pomorza" na Bornholmie, skąd
kuter badawczy „Ewa" zabrał ich do kraju.
W lipcu 1933 roku odbył się w Helu trzeci kurs biologii morza, pierwszy organizowany
przez Stację Morską. Od dwóch poprzednich różnił się tym, że jego uczestnicy pochodzili
z różnych uniwersytetów, a nie tylko z jednego jak dotychczas. Było ich tym razem około
trzydziestu, a wśród nich między innymi Walerian Cięglewicz (po raz drugi) i Władysław Mańkowski
z Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, już wówczas myślący o możliwości pracy
w Helu. Większość wykładów na tym kursie wygłaszał K. Demel, doc. Bogucki ograniczył
się do omówienia zagadnień związanych z fizjologią zwierząt morskich, jeden wykład miał
bawiący w Helu prof. Siedlecki.
Uczestników kursu zakwaterowano w budynku wynajętym przez Stację Morską w helskiej
kolonii rybackiej, przy obecnej ulicy Portowej. Część parteru zajmowało mieszkanie,
z którego korzystał doc. Bogucki podczas pobytów w Helu. Do pozostałych pomieszczeń parteru
przeniesiono z siedziby Stacji Morskiej zbiory muzealne. Opiekował się nimi zaangażo-