Untitled - CEEMaR

12 Lata 1919-1922
Ta nagonka - jak to określał J. Borowik - na mające powstać Morskie Laboratorium
Rybackie trwała nadal, tymczasem MBDP podejmowało działania zmierzające do uruchomienia
tej placówki, na której siedzibą wybrano Hel. Tak pisał o tym J. Borowik. 3 '
„ Trwały rozmowy z zoologami i biologami w Warszawie (dr M. Bogucki), Krakowie
(prof. M. Siedlecki) i Poznaniu (profesorowie A. Jakubski, J. Grochmalicki i L. Sitowski)
na temat struktury wewnętrznej i programu Morskiego Laboratorium Rybackiego oraz
kandydatów na przewidywane na początek trzy stanowiska: kierownika naukowego,
adiunkta i asystenta. Rozmowy te prowadziłem częściowo ja, częściowo zaś dr Lubecki 4 ',
który cieszył się dużą sympatią wśród zoologów ( ... ). Już w lutym 1922 r. nastąpiło
daleko idące uzgodnienie poglądów, że najbardziej pożądane byłoby pozyskanie prof.
A. Jakubskiego na kierownika, Kazimierza Demeła, wówczas asystenta Stacji Hydrobiologicznej
w Wigrach, na adiunkta i dr Witolda Gądzikiewicza na asystenta. K. Demel
ukończył studia biologiczne w Genewie ( ... ), miał staż pracy na stacji rosyjskiej
w Villefranche we Francji nad Morzem Śródziemnym oraz na stacji naukowo-badawczej
w Murmańsku. Dr Gądzikiewicz ukończył studia biologiczne i medyczne (miał doktoraty
z obu tych specjalności) oraz mial dłuższy staż pracy naukowo-badawczej w Stacji Morskiej
w Sewastopolu."
Ministerstwo Byłej Dzielnicy Pruskiej zwróciło się do senatu Uniwersytetu Poznańskiego
pismem z 8 marca 1922 roku, prosząc o objęcie naukowej opieki nad działalnością MLR,
o wyznaczenie na jej kierownika jednego z profesorów tej uczelni. Uniwersytet Poznański
przyjął tę prośbę, a Rada Wydziału Filozoficznego zebrana na posiedzeniu 15 maja 1922 roku
wybrała prof. A. Jakubskiego na stanowisko kierownika Laboratorium, a na jego zastępcę
prof. S. Pawłowskiego. Prof. Jakubski otrzymał niebawem formalną nominację na to stanowisko
z dniem 1 lipca 1922 roku.*
Na krótko przed wspomnianą nominacją prof. Jakubskiego, w Dzienniku Urzędowym
MBDP z 16 czerwca 1922 roku ukazała się Instrukcja dla Naczelnika Morskiego Urzędu Rybackiego
o zakresie działania Morskiego Laboratorium Rybackiego. Jej autorem był J. Borowik.
Oto treść tego dokumentu, podana z niewielkimi, niezaznaczonymi skrótami. 5 '
„ § 1. Morskie Laboratorium Rybackie przy MUR ma za zadanie przyczyniać się do rozwoju
polskiego rybołówstwa morskiego przez organizowanie i wykonanie badań biologicznych
i technicznych na Bałtyku oraz wszelkich prac naukowych z zakresu rybołówstwa
morskiego.
§ 2. Szczegółowy zakres działania MIR obejmuje:
a) zarejestrowanie i oznaczenie wartości dawniej znanych miejsc połowów, mogących
służyć polskim rybakom, badania w celu wykrycia nowych miejsc połowu, czasu i warunków
tarła, szybkości i warunków wzrostu ryb,
*A. Jakubski urodził się w 1885 roku wc Lwowie, tam studiował biologię. Od 1919 do 1939 r. profesor
Uniwersytetu Poznańskiego. Legionista, uczestnik walk na frontach wschodnich w latach 1918-1920, kawaler Virtuti
Militari, podpułkownik rezerwy. Jesienią 1939 roku ujęty przez Niemców w Słowacji podczas próby przedostania
się do Francji. Więziony w Krakowie i obozach koncentracyjnych w Oświęcimiu i Mauthausen. Od maja 1945 roku
w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. W 1946 r. osiadł w Londynie, gdzie pracował do 1958 roku w British
Muscum. Zmarł w 1962 roku.