Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
34 Lutu 1945-1948<br />
Rok 1948 był pamiętny szczególnie dla dr. Demela. W kwietniu obchodził w gronie<br />
kolegów dwudziestą piątą rocznicę rozpoczęcia pracy w Helu. W sierpniu uczestniczył w Międzynarodowym<br />
Kongresie Intelektualistów w Obronie Pokoju, który obradował we Wrocławiu.<br />
W końcu października wyjechał na dwa miesiące do Holandii, Belgii, Francji i Monako<br />
celem zapoznania się z organizacją i pracą muzeów morskich i oceanograficznych. Odbył tę<br />
podróż z inicjatywy Instytutu Bałtyckiego, mającego organizować Muzeum Morskie w Szczecinie<br />
na zlecenie Ministra Żeglugi. Rada Funduszu Stypendialnego tego ministerstwa przyznała<br />
na wyjazd dr. Demela sumę 126 000 zł. W okresie, o którym tu mowa, dr Demel cieszył się<br />
dość dużą popularnością i pewnym rozgłosem, do czego w dużym stopniu przyczyniło się<br />
ukazanie się w poprzednim roku jego trzech książek: „Biologia ryb Bałtyku", „Zwierzę i jego<br />
środowisko" oraz „Życie morza".<br />
MORSKI INSTYTUT RYBACKI W LATACH 1945-1948<br />
Druga wojna światowa przerwała działalność stowarzyszenia Morski Instytut Rybacki. W końcowej<br />
fazie wojny, jesienią 1944 roku do władz Polski Ludowej w Lublinie zgłosił się, zachęcony<br />
przez W. Cięglewicza, Antoni Hryniewicki, który do września 1939 roku był naczelnikiem<br />
Morskiego Urzędu Rybackiego w Gdyni. Przypomnijmy, że niezależnie od tej funkcji<br />
prowadził sprawy stowarzyszenia MIR. Wraz z Morską Grypą Operacyjną dotarł do Gdyni<br />
w kwietniu 1945 roku. W dniu 24 tego miesiąca nastąpiło wznowienie działalności MIR, do<br />
czego wybitnie przyczynił się A. Hryniewicki, powołany wkrótce na stanowisko naczelnego<br />
dyrektora utworzonego wówczas Głównego Morskiego Urzędu Rybackiego. Na czele MIR,<br />
którego charakteru na razie wyraźnie nie określono, stanął dr Józef Kulikowski. Do września<br />
1939 roku zarządzał dwoma spółkami utworzonym w 1938 roku przez stowarzyszenie MIR -<br />
Stocznią Rybacką oraz Morskimi Zakładami Rybnymi. W 1946 roku podporządkowano MIR<br />
Generalnemu Inspektoratowi Rybołówstwa Morskiego, nie dokonano jednak ponownego wpisania<br />
Instytutu do rejestru stowarzyszeń. Sprawę rozwiązano tymczasowo w ten sposób, że<br />
dyrektora Instytutu uczyniono komisarycznym jego zarządcą.<br />
Na polecenie Ministerstwa Żeglugi i Handlu Zagranicznego MIR musiał podjąć szereg<br />
prac, których nie przewidywał przedwojenny statut stowarzyszenia. Tak więc powierzono mu<br />
przejmowanie, zabezpieczanie, odbudowę, remonty i uruchamianie zakładów, obiektów i urządzeń<br />
morskiego przemysłu rybnego na całym wybrzeżu, w tym także stoczni rybackich.<br />
W związku z tym jeszcze w 1945 roku MIR formalnie przywrócił działalność przedwojennych<br />
spółek: Stoczni Rybackiej i Morskich Zakładów Rybnych.<br />
We wszystkich prawie portach rybackich MIR utworzył swoje delegatury, których działalność<br />
koordynowało Biuro Delegatur i Stoczni, wchodzące w skład Instytutu. W ciągu kilkunastu<br />
pierwszych powojennych miesięcy MIR wyremontował i uruchomił 17 stoczni rybackich<br />
i warsztatów szkutniczych, dzięki czemu można było dość szybko odbudować bałtycką<br />
flotę rybacką. Morskie Zakłady Rybne zajmowały się odbudową i uruchamianiem chłodni rybnych<br />
i innych obiektów chłodniczych, w tym fabryk lodu. Instytut uczestniczył w tworzeniu<br />
nowych przedsiębiorstw połowowych („Arka" i „Dalmor"), Centrali Rybnej i Morskiej Centrali<br />
Handlowej obsługującej rybołówstwo morskie.