VSF 2010 Report - Nabo

neðan er
ÍS-204:002
Rani“. Umrætt hús er merkt
inn á túnakort frá því um
1920. Tóftin er um 130 m
suðsuðvestur af bæjarhól 001.
Tóftin er í þýfðu túni á litlum
hól í syðra túngarðshorninu.
Nokkru suðsuðaustan við
hana er lækur og
túngarðurinn á milli þeirra.
Vel er gróið í kring.
Tóftin er um 23,5x16,5 m að
stærð og skiptist í sjö hólf.
Líklega eru þau ekki öll frá
sama byggingarstiginu.
Tóftin snýr norðaustursuðvestur.
Hólf A er nyrst í
tóftinni. Það er um 1x3 m að
innanmáli og snýr
norðvestur-suðaustur. Op er á
því á norðvesturvegg. Hólf B
er um 8x2 m að innanmáli.
Líkt er og einhverskonar mjór
stallur hafi verið innan í
rýminu við suðausturvegginn.
Þegar komið er 5 m inn í
rýmið hækkar það um 1 m og er þannig öftustu 3 metrana, s.s um einhverskonar pall virðist vera að ræða.
Inngangur er á hólfið til norðarlega. Veggir eru stæðilegir þó þeir farnir að tapa lögun sinni á köflum en í hólfi B
á veggir mest 2 m hæð, mælt innanfrá. Grjóthleðslur eru víða greinilegar. Aftan (suðvestan) við hólf B rými eru
tvö hólf (C og D) sem virðast eldri, enda vart meira en dældir að sjá nú. Bæði hólfin eru um 2/2,5x2 m að stærð
og mest um 1,5 m djúp. Mögulegt er að þær hafi einungis verið heygryfjur. Hólf E er nokkurn vegin í línu við
útvegg rýmis A , s.s. á norðausturvegg. Það er um 8,5x7 m að innanmáli og gæti verið einhverskonar gerði. Það
er afmarkað með grjótgarði. Op er við norðausturhorn til suðausturs. Aftan (suðvestan) við hólf E eru tvö hólf (F
og G) sem gætu verið eldri en A, B og E. Hólf F er um 3x4 m að innanmáli og G um 2x3 m. Hvorugt þeirra
hefur mikla veggi eða hleðslur og virðist sem, allavega F, hafi að hluta til verið grafið inn í hólinn, þó er
eitthvað af grjóthleðslum í því hólfi.
Þessi tvö hólf eru bæði ferköntuð og
frekar ógreinileg. F og G eru lægri
en önnur hólf vegna þess að þau
hafa eiginlega enga veggi. Mesta
veggjahæð er um 1 m í
suðvesturhorni F. Þar er tóftin grafin
niður og hlaðið upp með henni.
Tóftin er hlaðin úr grjóti og
mögulega torfi. Greinilegir veggir í
tóftinni eru mest um 2 m breiðir.
Veggir eru farnir að láta nokkuð á
sjá en standa þó enn vel. Mjög
líklegt er að eldri leifar leynist undir
þessari tóft þar sem hún stendur á
hól sem er um 1,5 m hár og nær
sums staðar út fyrir tóftina.
Hættumat: engin hætta
Heimildir:Ö-Vatnsfjarðarsel
(1935), 3; Ö-Vatnsfjarðarsel (1989),
3. Túnakort (ártal vantar).
ÍS-204:002 – Hesthúsflöt, horft í vestnorðvestur.
ÍS-204:010 Smiðjuhóll þúst smiðja 6552.344N 2232.893V
Í örnefnaskrá frá 1935 segir: „Fram af bænum heitir Smiðjuhóll og fram af honum Steinaflöt, en fram og niður
228