VSF 2010 Report - Nabo

ÍS-204:032 Kálgarðsflöt gerði kálgarður 6552.355N 2232.984V
Um 80 m vestur af bæjarhól 001 er hlaðinn kálgarður. Hans er getið í
örnefnaskrá frá 1989: „Hólhúsflöt [011] þar voru gamlar húsatóttir en
búið að slétta þar. Kálgarðsflöt og garður, ofan við flötina er lítill
blettur Mjallhvít...“.
Kálgarðurinn er á litlum hól norðan við Hólhúsflöt 011. Í kringum
garðinn er smáþýft tún, blautt að norðan og vestan.
Garðurinn er hlaðinn úr grjóti og virðast leifar eldri garðs vera
norðan við hann. Sameiginleg lengd og breidd garðanna tveggja er
um 23x13 m. Yngri og greinilegri kálgarðurinn er 15x13 m stór og
snýr norðnorðaustur-suðsuðvestur. Op er á honum til austsuðausturs.
Grjóthleðslan í garðinum er um 1 m breið til norðurs, austurs og
suðurs. Til vesturs er landslagið lægra en garðurinn og er yfirborð
garðsins þar um 1,2 m hærra en túnið vestan við. Þar hefur því verið
hlaðinn veggur úr grjóti (1,2 m hár), frá túni og upp að kálgarðsbrún,
sem garðurinn endar ofan á. Kálgarðurinn sjálfur er mest um 1m hár
yfir jafnsléttu séð austan frá, en yfirleitt mun lægri. Eldri garðurinn er
norðan
við
þann
yngri,
áfastur
honum
á
ÍS-204:032
norðurhleðslu.
Hann er um 10 m breiður, norðan við
sameiginlega hleðslu garðanna, og hann liggur um
8 m frá henni. Ekki sést greinleg grjóthleðsla í
kringum þennan garð en líklega hefur þó verið
hlaðið í kringum hann, svipað og vesturhleðslur í
hinum garðinum. Kantar gamla garðsins, sem að
hluta eru hlaðnir úr grjóti, eru mest um 1 m á hæð.
Báðir eru garðarnir í miklum halla, sá yngri til
vestur og sá eldri sérstaklega til norðvesturs.
Hættumat: engin hætta
Heimildir:Túnakort (ártal vantar); Ö- Vatnsfjarðarsel (1989), 3.
ÍS-204:032 – Yngri kálgarðurinn, sá eldri hinum megin á
hólnum, horft í norður.
ÍS-204:033 heimild um kálgarð 6552.358N 2232.856V
Fast aftan (austan) við bæjarhúsin á bæjarhól 001 var kálgarður samkvæmt túnakorti.
Svæðið er smáþýft og gróið grænu grasi, í halla.
Ekkert sést móta fyrir garðinum lengur. Túnakort var nær örugglega teiknað fyrir uppbyggingu bæjarins (1929)
og getur því verið að hann hafi verið aflagður við þær framkvæmdir.
Hættumat: engin hætta
Heimildir:Túnakort (ártal vantar).
ÍS-204:034 heimild um kálgarð
Á túnakorti er merktur kálgarður utan túns, um 80 m suðsuðaustan bæjarhóls. Ekki er öruggt að kálgarðar sem
merktir eru inn á túnakort á þessu landsvæði (sbr. villu í Sveinhúsum, 206-021 og 032) séu rétt staðsettir og því
var ekki hægt að staðsetja kálgarðinn nákvæmlega fyrst engin merki eru um hann í dag
Svæðið einkennist af holtum, grónum lyngi og öðrum holtagróðri, utan túns, og er það mjög óslétt.
Kálgarðurinn fannst ekki. Ef marka má fjarlægðir á túnakorti þá er hann horfinn. Kálgarðurinn gæti jafnvel hafa
verið innan túns eins og það er nú. Hann hefur líklegast gróið upp eftir notkun eða sléttað verið úr honum.
Gengið var um svæðið ofan túns þar sem garðurinn á að hafa verið samkvæmt túnakortinu en engar leifar
kálgarðsins fundust.
Hættumat: engin hætta
Heimildir:Túnakort (ártal vantar).
231