VSF 2010 Report - Nabo

erfitt að greina lag hennar. Austan við hólinn er sléttað og slegið tún en vestan við hann er órækt. Túngarður
032 liggur utan í hólnum að vestan.
Tóftin er greinileg að því leyti að augljóst er að á hólnum hefur staðið hús en
lag þess og innri skipan er á köflum mjög óljóst sérstaklega að sunnanverðu.
Tóftin virðist vera um 9x8 m að utanmáli og um 5x4 m að innanmáli. Hún
snýr norðnorðaustur-suðsuðvestur. Hæð veggja er um 80 cm þar sem mest er,
en þó yfirleitt lægri. Tvær stórar þúfur eru framarlega (norðarlega) fyrir
miðju innan í húsinu. Sú nyrðri er hærri og stærri, allt að 1,3 m há og um 2x2
m að grunnfleti. Lægri þúfan er minni eða um 1,1 m há og um 1x1,5 að
grunnfleti. Mögulegt er að þúfurnar séu leifar af hruni. Ekkert op er
greinanlegt á tóftinni sem virðist hlaðin úr torfi þó ekki sé óhugsandi að
grjóthleðslur leynist undir gróðrinum. Aftan (sunnan) við tóftina er þúst, allt
að 2 m útfrá tóftinni, sem gæti tilheyrt henni eða verið leifar eldar
byggingarstigs, og þar er mögulega hleðslugrjót í sverði. Sjálfur hóllinn sem
tóftin er á er um 4 m hár og er án efa að talsverður leyti uppsöfnuð
mannvistarlög. Húsið skemmdist mikið í óveðri árið 1936 og var aldrei
notað eftirð það heldur jafnað við jörðu. Eftir að húsið var rifið var gerður
kálgarður á staðnum og hefur það mögulega aflagað það litla sem eftir getur
ÍS-205:031
hafa verið af tóftinni. Ef húsið dregur nafn sitt af því að þar hafi verið hafðar
geitur er næsta víst að það nafn sé nokkuð gamalt þar sem hvorki heimildir
né heimildamenn minnast á að þar hafi verið hafðar geitur.
Hættumat: engin hætta
Heimildir:Túnakort (ártal vantar); RE, 14; Ö-Vatnsfjörður (ÞG) bls. 3-4; Tryggvi Þorsteinsson, 2006, bls. 41.
ÍS-205:032 garðlag túngarður 6556.342N 2229.930V
Í Fornleifaskráningu Ragnars Edvardssonar frá 2003 segir:
„Á túnakorti er teiknaður túngarður sem umlykur svo til
allt bæjarstæðið fyrir utan túnið sjávarmegin. Túngarðurinn
er að mestu leyti horfinn fyrir utan nokkra staði vestan og
norðan megin og svo við sjóinn. Túngarðurinn er
grjóthlaðinn“. Túngarðurinn umlykur stóran hluta þess túns
sem merkt er sem tún á túnakorti og er víðast vel
greinilegur, þó sérstaklega til vesturs og norðurs.
Túngarðurinn liggur í grasi grónum hólum upp af (vestur
og norður) af sléttuðum túnum. Síðan áfram í grónu
landslagi og mýrum. Þegar komið er fyrir túnendann
norðanmegin og að austanverðu liggur garðurinn í þýfi og
litlum mýrum fram undir íbúðarhúsið þar sem hann
hverfur.
ÍS-205:032 – Túngarðurinn norðan
túns, horft í suðaustur.
Túngarðurinn er
mjög
ÍS-205:032 – Túngarðurinn ofan túns, horft í
norðaustur.
greinilegur á köflum í kringum túnið, sérstaklega að vestan og
norðan. Um 1920 hefur hann markað af tún sem var um 470x250 m
að stærð og snéri nálega norður-suður. Túnið er nú (2010) stærra en
það var þegar túnakortið var teiknað, en það hefur verið stækkað til
suðurs. Að suðaustan er túngarðurinn horfinn en á öðrum stöðum má
rekja hann. Túnið hefur að mestu verið sléttað og er það enn slegið
að miklu leyti og aðeins órækt í því nema nyrst og vestast.
Túngarðurinn er víða gróinn grasi og eltingu og er gróðurfar á
honum ljósara en umhverfið þannig að hann er vel greinanlegur. Stór
skurður hefur verið grafinn í gegnum túngarð að suðvestanverðu þar
sem bæjarlækurinn rennur nú (2010). Að vestsuðvestanverðu eru tvö
vik í garðinn, annað mjótt þar sem gönguleið 002 virðist liggja í gegn
og annað þar sem fjárhús 035 voru. Þar sést grjót í garðinum. Þegar
norðar dregur er lítil vantsrás meðfram garðinum vestanvið. Þar er
einnig eyða í garðinum, um 20 m löng. Norðan við mýri, um 220 m
frá bæ verður garðurinn aftur greinilegur og markar þar af
norðurenda túnsins og hluta af austurhliðinni. Um 175 m frá
norðausturhorni hverfur garðurinn aftur á mýrlendu, þýfðu svæði..
Hann birtist aftur um 45 m sunnar en sést þá bara á um 19 m löngum
253