VSF 2010 Report - Nabo

alla brún hólsins og var tekinn prufuskurður í rofabarðið til að athuga dýpt mannvistarlaga þar sumarið 2010 og
kom í ljós að dýpt þeirra er yfir 1,5 m (ekki var farið dýpra
en það). Við vestsuðvesturhorn bæjarhólsins er kálgarður
008 og að suðvestan, um 2 m frá bæjarhúsunum er lítið
brunnhús 010 við lækjarsprænu sem þar rennur. Bæjarhúsin
eru öll grafin ofan í hólinn að einhverju leyti og því renna
veggir oft saman og út í bæjarhólinn. Á teikningu eru húsin
sýnd aðskilin hús en í raun falla þau öll saman og verða
eins og að einni heild. Í bæjarþyrpingunni eru sex hólf auk
tveggja mannvirkja sem sem líklegast tilheyra hólfi A (A1
og A2). Hólf A er suðvestast og hefur líklega verið fjárhús
því þar inni er garði. Hólfið snýr norðvestur-suðaustur og
eru dyr á því til norðvesturs. Hólfið er um 5x3 m að
innanmáli og er garðinn í miðjunni langsum. Við enda
ÍS-208:001 – Bæjarhóllinn aftanfrá, horft til
norðvesturs, Miðhús ofarlega fyrir miðri mynd.
hans er op út í gegnum bakvegginn. Þar fyrir aftan er hólf
A2 sem líklega var heygryfja. Hólfið er 2x2,5 m að stærð
og um 1,5 m djúpt. Það er illa farin af uppblæstri. Hólf A1
er suðaustur af hólfi A (s.s við hliðina á því) og samnýtir suðvesturvegg A. Óljóst er hvaða tilgangi það hólfið
hefur gegnt, en
það er um 3x2 m að innanmáli og snýr norðvestur-suðaustur. Veggir þess eru frekar ógreinilegir með mjóum
veggjum. Hólf B er norðaustur af A. Það er um 4,5x2 m að innanmáli og snýr suðvestur-norðaustur og mjór
stallur, um 30 cm breiður, er í því við suðausturvegg allan. Áþekkt hólf, D, er norðaustur af hólfi B. Það er um
2x5,5 m að innanmáli og snýr einnig norðaustur-suðvestur og er með svipaðan stall, um 30 cm breiðan, við
suðausturvegg allan. Stallar þessir hafa óljósan tilgang, en
ólíklegt er að um leifar af jötum sé að ræða þar sem Ari
Sigurjónsson taldi þessi rými hafa gegnt hlutverkum
skemmu og þess háttar. Ekki er þó hægt að útiloka að um
jötuleifar sé að ræða. Aftan (suðaustan) við þessi hólf (B
og D) er hólf C, sem samkvæmt Ara Sigurjónssyni var
fjósbaðstofa þar sem beljurnar voru hafðar í undir
baðstofugólfi. Hólfið er djúpt og nokkuð niðurgrafið. Það
er 3x3 m að stærð og þar er greinilegur veggur mest um 2
m breiður. Nokkurt rof hefur myndast ofanvert við
suðvesturvegg hólfs C. Göng hafa verið á milli hólfa B/D
og C, en þau eru að miklu leyti fallin saman. Norðaustan
við hólf D er hólf E. Það er um 1x5 m að innanmáli og
snýr norðvestur-suðaustur. Aftan (austan) við það er hólf
F sem er lítið, um 1x1 m að stærð og ógreinilegt. Veggir í
tóftinni eru mest um 2 m breiðir og 2 m háir. Húsin eru
ÍS-208:001 – Fjárhúsið (A) við bæjarhúsin, horft
til suðausturs.
hlaðin úr torfi og grjóti en steypt hefur verið þunnt lag ofan á garða í rými A. Hleðslur í veggjum eru víða
heillegar er sums staðar farnar að láta á sjá.
Hættumat: engin hætta
Heimildir:Túnakort (ártal vantar).
ÍS-208:002 tóft fjárhús 6555.004N 2228.752V
Fjárhústóft er um 85 m suður af bæjarhól 001, á milli hans
og hesthúss 003. Húsið er merkt inn á túnakort frá því um
1920. Eitt sinn var húsið aðeins eitt fjárhús og heygarður
auk lítils kofa, Knútskofa, sem var áfastur heygarðinum.
Seinna var fjárhús 009 flutt að þessu fjárhúsi og hlaða
byggð við, beint ofan á heygarðinn og kofann, og úr varð
húsið sem tóftirnar standa af í dag.
Tóftin eru í sléttu, smáþýfðu, óslegnu túni, grónu grasi.
Sunnan og austan við hana er klettahjalli en vestur af er
aflíðandi halli til vesturs. Tún er allt í kring um tóftina og
bæjarhóllinn er til norðurs frá henni.
Fjárhústóftin er samtals um 12,5x10,5 m að stærð og snýr
norðaustur-suðvestur. Tóftin skiptist í þrjú hólf: tvö
fjárhús og hlöðu að baki sem snýr þvert á húsin. Fjárhúsin
eru hlið við hlið og snúa bæði norðvestur-suðaustur. Dyr
ÍS-208:002 – Fjárhúsið, horft til norðvesturs.
290