VSF 2010 Report - Nabo

ÍS-207:015 heimild um útihús
Útihús er merkt inn á túnakort frá því um 1920, um 60 m vestur af bæjarhól 001.
Húsið hefur staðið þar sem nú er sléttað tún.
Útihúsið sést ekki í dag og eru orsakir þess óljósar. Líklegt er að langt sé síðan húsið féll úr notkun þar sem
Hans Aðalsteinn Valdimarsson minntist ekki á hús á þessum stað.
Hættumat: hætta, vegna framkvæmda
Heimildir:Túnakort (ártal vantar).
ÍS-207:016 heimild um útihús
Útihús er merkt inn á túnakort frá því um 1920 um 40 m norðnorðaustur af bæjarhól 001.
Húsið hefur staðið þar sem nú er sléttað tún.
Útihúsið sést ekki í dag og eru orsakir þess óljósar. Líklegt er að langt sé síðan húsið féll úr notkun þar sem
Hans Aðalsteinn Valdimarsson minntist ekki á hús á þessum stað.
Hættumat: hætta, vegna framkvæmda
Heimildir:Túnakort (ártal vantar).
ÍS-208
Hálshús
1327: Rekaskrá Vatnsfjarðarkirkju. „torfskurdr j hals husa land sem uill“ (DI. II, bls. 620).
1383: Testamentisbréf Einars Eiríkssonar í Vatnsfirði í transskripti tveggja presta og tveggja leikmanna.
„gefande þar til jord aa haalshusum“ (DI. III, bls. 366).
1382: Testamentisbréf Einars Eiríkssonar... . „Ek Einar EiRiksson gerir sua fellt testamentum sem her eger.
kiosandi likam minum legstad at kirkiu heilaghs Olafs j Watzfirde. gefande þar til jord aa Haalshusum. ok j
Waagum“ (DI. XII, bls. 25).
1460: „nefndr einar eireksson gaf j sitt testamentum kirkiune j uatznfirde þessar jardir er suo heita halshus ok
uogar ok midhus ok halfa eyre j miofafirde er liggia i vatnzfiardar kirkiusokn“ (DI. V, bls. 208).
1507: Björn Þorleifsson fær af sínum parti Stepháni biskupi í Skálholti í vald alla bóndaeignina í heimalandinu í
Vatnsfirði og hálfa Borgarey, ... . „Enn aullum audrum peningum kyrum og ohrærdum. voru þessar stadarins
jarder aa nefndar kirkiunni til æfinligrar eignar. fyrst sueinshus. midhus. halshus. þufna land. halfa skalauik. eyri
j miofafirdi. giorfudalur j isafirdi. [hest land]„ (DI. VIII, bls. 141).
1509: Máldagi kirkjunnar í Vatnsfirði, er Stephán Jónsson biskup í Skálholti setti. „Marivkirkia i vatzfirde og
ens heilaga olafs konvngs aa heimaland allt. borgarey alla og þessar iarder halshus og þvfur. heidar lavnd bæde.
svansvik og voga. giorfedal og eyrarland allt j mjoffafirde“ (DI. VIII, bls. 286).
1710: Beneficium Vatnsfjörður. Jarðardýrleiki 12 hdr. (JÁM VII, bls. 217).
1710: „Enginu grandar vatn, sem jetur úr rótina, og smálækir með leirs og sands áburði. Landþröngt er og því
leyfir staðarhaldarinn ábúandanum beit á eyðijörðinni Miðhúsum, og geldur ábúandi þar þó ei toll fyrir“ (JÁM
VII, bls. 218).
1847: Eign Vatnsfjarðarkirkju, 12 hdr. JJ, 201; „Sýslumaður einn telur hér 8 h. Dýrleika“ (JJ, bls. 201).
„Hálshús er næsti bær fyrir framan Sveinshús, einnig kirkjujörð frá Vatnsfirði. Lítil jörð og landþröng“ (PP, bls.
64).
Jörðin fór í eyði stuttu fyrir 1940 og síðasta vetrarbúseta var þar fljótlega eftir 1940.
Túnastærð 9,98 ha, húsagrunnar og hlað 348 fm, matjurtagarðar 101 □m.
1935: „Landlítið er þar og aðkreppt, enda er jörðin kot eitt og nú í eyði, en nytjuð frá Þúfum. Beitarsælt þykir þó
þar á vetrum, en tún grasgefið þó að lítið sé“ (Ö-Hálshús, bls. 1).
288