autores selectos

DE VIRIS TIXUSTRIBUS URBIS ROM.E. 213
pcrinde atque casu prolapsus, terrain osculatus est, quòd ea communis
sit mater omnium mortalium.
Expulsis regibus, duo consules creati sunt, Junius Brutus, et Tar-
quinius Collatinus, Lucretius maritus. At libertas modo parta, per dolum
et proditioncm penò amissa est. Erant in juvcntute Romana adolescentes
aliquot, sodales Tarquiniorum. Hi de accipiendis nocte in urbem regi­
bus colloquuntur, ipsos Bruti consulis lilios in societatem consilii as-
sutnunt. Sermonem eorum ex servis unus excepit; rem ad consules
detuüt. Scripta; ad Tarquinium littera; manifestum facinus fecerunt.
Proditores in vincula conjocti sunt, deinde damnati. Stabant ad palum
deligati juvencs nobilissimi; sed pras casteris liberi consulis omnium in
sc oculos converlebant. Consules in sedcm processore suam, missique
lictorcs nudafos vii'gis casdunt, securique feriunt. Suplicii non specta­
tor modo, sed et exactor erat Brutus, qui tunc patrem exuit, ut con-
sulem ageret.
Tarquinius deindo bello aperto regnum recuperare tentavit. Equi-
tibus preeerat Aruns, Tarquinii filius; rex ipse cum legionibus seque-
batur. Obviam bosti consules cunt; Brutus ad explorandum cum equi-
tatu antecessit. Aruns, ubi Crutuin agnovit, inilammatus irà: «Ille est
vir, inquit, qui nos patria expulit; en ille noslris decoralus insignibus
magnilìcè incedit.» Tum concitat calcaribus equum, atque in ipsum
consulem dirigit; Brutus avido se certamini offerì. Adeò infestis ani-
mis coneurrcrunt ut ambo basta transfixi ceciderint; fugatus est tarnen
Tarquinius. Alter consul Romain triumplians rediit. Bruti collega} funus,
quanto potuit apparata, fecit. Brutum matrona;, ut parenteui, anno
luxerunt.
X. IIOHATIU3 COCLES.
Ante J. C. 507 ; Anno U. C. UG.
Porsena, rex Etruscorum, ad restituendum Tarquinios cum infesto
exercitu Romam venit. Primo impetu Janiculum cepiL Non usquam alias
ante tantus terror Romanos invasit: ex agris in urbem demigrant; ur-
bem ipsam sepiunt prasidiis. Alia urbis pars muris, alia Tiberi objecto
tuta videbatur. Pons Sublicius iter penò hostibus dedit, nisi unus vir
fuisset lloratius Coclcs, ilio cognomine quòd in alio prcelio oculum
amiserat. Is pro ponte stetit, et aciem boslium solus sustinuit, donec
pons à tergo interrumperetur. Ipsà audacia obstupefecit hostes ; ponte
rescisso, annates in Tiberini desiluit, et incolumis ad suos trasnavit.
Grata erga tantam virtutemeivitasfuit; ei tantum agri datum est quan*-
tùm una die circumarari potuisset. Statua quoque in comitio posita.