autores selectos

268 PRIMER ANO Oli LATIN Y CASTELLANO.
LYIII. QUINTUS SERTORIUS.
Ante J. C. 91 ; Anno V. C. 663.
Quintus Sertorius, ignobili loco natus, prima stipendia bello Cimbri-
co fecil, in quo honos ei virtutis causa habitus est. In prima adverses
Cimbros piignâ , licèt vulneratus , et equo amisso, Hbodanom, flumen
rapidissimum, nando trajecit, lorica et scoto retentis. Egregia etiam
fuit ejus opera bello sociali. Doni enim nullum periculum refugit, alter
ei oculus effossus est; idque ille non dehonestamentum ori, sed orna-
mentum meritò arbitrabatur: dicebat enim caetera bellica) fortitudinis
insignia, ut armillas, coronasve, nec semper, nec ubique gestari ; se
vero, quotiescumque in publicum prodiret, suas virtutis pignus, vulnus
scilicet ob rempoblicam acceptum, in ipsà fronte ostentare , nec quam­
quam sibi occurrere qui non esset laudum suarum admirator.
Postqoam Svila, ex bello Mithridatico in Italiani re versus, ceepit
dominari, Sertorius, qui partium Marianarum fuerat, in Hispaniam se
contulit. Ibi virtutis admiratione et imperandi moderatione, Hispanorum
simul ac Romanorum , qui in iis locis consederant, aniinos sibi conci-
liavit; magnoque exercitu collecto, quos adversùs eum Svila miserat
duces prolligavit. Missus deinde à Syllà Motollos à Sertorio fusus quo­
que ac fugatus est. Pompeium etiam, qui in Hispaniam venerat ut Me­
tello opem ferret, levibus prasbis lacessivit Sertorius. Is enim, non
minus cautus quàm acer imperator, universa) dimicationis discrimen
vitabat, quòd imparem se universo Romanorum exercitui sentiret ; in­
terim vero hostem crebris damnis fatigabat.
Quum aliquando Sertorii milites pugnam inconsultò flagitarent, nec
jam eorum impetus posset cobiberi, Sertorius duos in eorum conspecto
equos constituit, praovalidum alterom, alterimi vero admodom exilem
et imbecillum: deinde equi infirmi caudam à robusto juvene totam si­
timi abrumpi jussit ; validi autom equi singulos pilos ab imbectllo sene
paulatim velli. Irritus adolescentis labor risum omnibus movit ; senex
autem, quàmvis tremula manu, id perfecit quod imperatum sibi fuerat.
Quumque milites non satis intelligerent tiuorsum ea res spectaret, Ser­
torius ad eos conversus: «Equi caudae, inquit, similis est hostium
exercitus : qui partes aggreditur, facile potest opprimere ; contrà nihil
proficiet qui universum conabitur prosternerò.»
Erat Sertorio cerva candida eximiae polchritodinis, quae ipsi magno
usui fuit ut obsequentiores haberet milites. liane Sertorius assuefecerat
se vocantem audire et euntem sequi. Diana) donum esse omnibos per­
suasif, seque ab eà moneri quœ facto opus essent. Si quid durius vellet