Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

Inleiding
Inleiding 4
Dienaren van het volk, afgekort tot DV’s, zijn degenen die, betaald of onbetaald, een functie
vervullen in de publieke sector. Om te kunnen dienen hebben DV’s in hun functie macht
gekregen. Met deze macht dienen zij integer om te gaan. Dit boek beoogt DV’s daartoe
inzichten en handreikingen te bieden.
Of het nu om een gemeenteraadslid gaat of een lid van de Eerste of Tweede Kamer, om een
ambtenaar, semi-ambtenaar of vrijwilliger van een politieke partij, of om een burgemeester, een
premier of een koning, allen hebben zij ten minste één ding gemeen. Het zijn ministers, althans in
de Latijnse betekenis van het woord: namelijk dienaren. Gekozen, benoemd of uitverkoren om
het volk, de samenleving, de gemeenschap, te dienen. Zoals Tony Blair treffend zei tegen zijn
campagneteam net nadat hij voor het eerst de landelijke verkiezingen in Engeland had gewonnen:
“Vergeet nooit, zij zijn de meesters en wij de dienaren.” 5 Dit is ook de reden waarom een Russische
president belooft bij zijn beëdiging het volk te dienen en heten ambtenaren in het Engels ‘civil
servants’ of ‘public servants’, oftewel dienaren van de burgers, het publiek, de bevolking.
Om te kunnen dienen hebben dienaren van het volk, in dit boek afgekort tot DV’s, 6 met en
in hun functie macht gekregen. Macht om beleid te maken, uit te voeren of te controleren.
Oftewel macht om iets of iemand te kunnen beïnvloeden. 7 Met de macht die DV’s krijgen,
ontstaat het risico dat deze macht niet wordt gebruikt waarvoor zij bedoeld is, namelijk om
te dienen. Zo zei een van de eerste en ook een van de grootste filosofen en politicologen
Aristoteles al dat omdat regeerders macht hebben zij worden verleid om deze macht voor
eigen gewin te gebruiken. 8 Dit geldt niet alleen voor regeerders, maar voor alle DV’s: macht
verleidt tot oneigenlijk gebruik of zelfs misbruik. Het is daarom van belang dat DV’s bestand
zijn tegen deze verleidingen van de macht. Dit vergt van DV’s integriteit. Maar wat is integriteit,
waarom is integriteit nog meer van belang en welke eisen stelt integriteit aan DV’s?
Dit voor DV’s geschreven boek richt zich op de beantwoording van deze vragen. 9 In de
95 hoofdstukken van dit boek wordt telkens één van de vele kanten van integriteit belicht. 10
Een centrale boodschap hierbij is dat voor DV’s de macht van integriteit groot is. Zo winnen
11