Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

20. Integriteit van vandaag wordt beoordeeld
met de integriteit van morgen
Omdat integriteit niet statisch is maar dynamisch kan wat vandaag als integer wordt
beschouwd morgen als niet-integer gelden. Dit kan zelfs met terugwerkende kracht
gebeuren: wat DV’s vandaag doen wordt beoordeeld met de veranderde integriteit
van morgen. Van DV’s wordt immers verwacht dat zij anticiperen op veranderingen
in de integriteit. Tegelijkertijd mag een veranderende integriteit niet zonder meer met
terugwerkende kracht worden toegepast. Het gaat erom wat een DV in alle redelijkheid
had kunnen weten en voorzien.
We hebben gezien dat de integriteit uit het verleden mede de integriteit in het heden en de
toekomst bepaalt. Wat iemand deed en wie hij was bepalen mede wat hij doet en wie hij is
evenals wat hij zal doen en wie hij zal zijn. Een DV draagt wat dat betreft het verleden met
zich mee. Maar voor de integriteit van vandaag is niet alleen de integriteit uit het verleden
van belang, maar ook de integriteit van de toekomst. Integriteit is namelijk niet statisch maar
dynamisch, in de zin van wat vandaag als integer wordt beschouwd in de toekomst als nietinteger
kan worden beschouwd. En soms zelfs met terugwerkende kracht: wat DV’s vandaag
doen wordt beoordeeld met de veranderde moraal van morgen. Voor de integriteit van vandaag
is het derhalve zaak rekening te houden met de integriteit van de toekomst.
Waarden en vooral normen veranderen. Was het in de middeleeuwen normaal om familie en
vrienden in publieke functies te benoemen, tegenwoordig wordt dat in menige gedragscode
als ongewenste belangenverstrengeling beschouwd. En kon begin jaren negentig van de vorige
eeuw een hoge ambtenaar van een ministerie zich nog permitteren een zuiver gouden pen als
relatiegeschenk aan te nemen en tijdens een persconferentie deze te tonen met de woorden:
“Mooi hè, willen jullie zeker ook wel?” 107 , tegenwoordig verbiedt menige gedragscode een
dergelijk relatiegeschenk. 108 Normen hoeven trouwens niet noodzakelijkerwijs strenger
20. Integriteit van vandaag wordt beoordeeld met de integriteit van morgen
85