Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

VII. Trouw
43. Integriteit vereist zelfcontrole
Voor DV’s is zelfcontrole van belang, omdat zij niet goed de macht over anderen
kunnen uitoefenen als zij niet de macht over zichzelf hebben. Deze macht over zichzelf is
bovendien belangrijk, omdat in de functie de verleidingen en druk groot kunnen zijn en
de emoties hoog kunnen oplopen. Integriteit stelt niet dat DV’s zichzelf moeten zijn door
de eigen gevoelens en gedachten de vrije loop te geven: de omstandigheden kunnen er
juist toe nopen dat DV’s zichzelf anders voordoen. Daarvoor is dan zelfcontrole vereist.
In het vorige hoofdstuk kwam terloops aan de orde dat mensen de neiging hebben om
iets voor niets te willen krijgen. Om daaraan weerstand te bieden is zelfcontrole van belang.
Zelfcontrole is ook om andere redenen van belang voor de integriteit van een DV.
Zelfcontrole is een zogenaamde volitionele deugd. Dit houdt in dat iemand zichzelf in bedwang
heeft, de regie over zichzelf voert. Iemand die zijn behoeften de vrije loop laat zonder dat
er enige rem op zit ontbeert integriteit. Een dergelijk lichtzinnig persoon wordt dan geleefd
door zijn behoeften, impulsen en emoties. 241 Moraalfilosoof en politiek econoom Adam Smith
betoogt in zijn boek ‘The Theory of Moral Sentiments’ dat deze zelfbeheersing voor iedere
burger noodzakelijk is om zich aan de wet te kunnen houden, afspraken te kunnen nakomen
en verzoeken te kunnen honoreren. 242
Vooral voor een DV is deze zelfcontrole van belang. Zoals de Italiaanse dichter Pietro Aretino
het zei: “Ik ben, inderdaad, een koning, omdat ik weet hoe mijzelf te regeren.” 243 Zo wordt ook
naar een DV gekeken. Een DV kan pas leidinggeven aan anderen, als hij allereerst leidinggeeft
aan zichzelf. Men kan niet goed de macht over anderen uitoefenen als men niet eerst in staat
is zichzelf goed in zijn macht te hebben. En ook wanneer men geen macht over de eigen
omgeving heeft, dan nog – of zelfs juist dan – is het van belang dat men macht over zichzelf
heeft. Zoals de Franse schrijver Michel de Montaigne daarover zei: “Niet in de gelegenheid
160