Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

Waarom kan een kleine misstap verstrekkende gevolgen voor een persoon hebben? De
misstap maakt namelijk in één keer zichtbaar waarin de persoon tekortschiet. Net zo goed
dat de integriteit van een schilderij is aangetast bij zowel een grote jaap als een kleine kras, zo
is ook de integriteit van een persoon aangetast of het nu om een kleine of grote overtreding
gaat. Men verliest de onkreukbaarheid al is de kreuk nog zo klein.
Maar dit is nog geen reden waarom een kleine misstap grotere consequenties kan hebben
dan een grote misstap. De reden daarvoor is dat het gemakkelijker moet zijn om kleine
verleidingen te weerstaan dan grote verleidingen. Dus het is gemakkelijk om integer te
blijven bij kleine verleidingen dan bij grote. Uit een kleine overtreding spreekt dus meer het
gebrek aan integriteit. En als men bij een kleine verleiding de integriteit al prijsgeeft, dan zal
men de integriteit bij grotere verleidingen – zo is dan de gedachte – nog gemakkelijker en
sneller prijsgeven. Kleine overtredingen zeggen wat dat betreft iets over de kans op grote
overtredingen. Maar grote overtredingen zeggen wat dat betreft niets over de kans op kleine
overtredingen.
Bovendien geldt dat naarmate de overtreding kleiner is de verhouding met het genoten
voordeel kleiner is. Want als men met iedere overtreding schade aan de reputatie riskeert,
dan is het des te naïever om een kleine overtreding te begaan in plaats van een grote. Mede
daarom ontstond in Engeland ophef over het declaratiegedrag van Britse parlementariërs. Als
een minister een paar pond declareert voor de huur van een pornofilm, dan roept dit helemaal
de vraag op waarom iemand voor een paar euro zijn eigen loopbaan riskeert. De betreffende
minister, Jacqui Smith, kon dan ook opstappen. 92
De ophef in Engeland over de futiele declaraties (zoals 1,75 voor een pot met zure aal, 0,75
voor een draagtas en 1,45 voor waxinelichtjes) evenals de ophef die in Nederland ontstond
over de declaraties van ministers (zoals 16 oliebollen à 0,75 euro) is te verklaren vanuit nog een
ander argument. Dergelijke declaraties roepen bij anderen de vraag op hoe DV’s überhaupt op
het idee komen deze kosten te declareren. En bovendien waar DV’s de tijd vandaan halen
voor deze declaraties. 93 De verwachting dat DV’s het volk dienen laat zich moeilijk rijmen met
dergelijke praktijken. Dergelijk gedrag creëert een beeld dat DV’s met andere zaken bezig
zijn en voor maximaal eigen gewin gaan. Daarom worden dergelijke kleine misstappen door
anderen niet zozeer uitvergroot, ze zijn voor hen al groot.
III. Invalshoeken van beoordeling
76