Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

XII. Belang van integriteit
79. Integriteit en het gebrek eraan kennen
vele formele en informele rekeningen,
al worden deze niet altijd afgerekend
Naast dat een gebrek aan integriteit kan leiden tot de val van een DV, kunnen er nog andere
gevolgen zijn, zoals een berisping, boete, inperking van de functie, gevangenisstraf en,
alhoewel niet in Nederland, de doodstraf. Naast deze formele sancties zijn er informele
sancties, zoals sociale uitsluiting, verlies aan draagvlak, geen herbenoeming of nieuwe
functie en demotie. Ook kan gebrek aan integriteit grote negatieve gevolgen voor het
privéleven hebben. Toch wordt niet-integer gedrag niet altijd gesanctioneerd en integer
gedrag niet altijd gewaardeerd. Daarom is integriteit vooral van intrinsiek belang.
We hebben gezien dat integriteit leidt tot macht. Maar ook dat integriteit een wapen is om
iemand ten val te brengen en zijn functie te ontnemen. Maar er zijn nog meer afrekeningen
van een gebrek aan integriteit.
Enerzijds zijn er formele sancties. Ondanks dat men bij niet-integer gedrag in de functie mag
aanblijven, kan niet-integer gedrag leiden tot een berisping of boete. Zo kreeg een gemeenteraadslid
een berisping van de burgemeester vanwege burgerlijke ongehoorzaamheid, omdat hij uit protest
een verkeersmaatregel onder toeziend oog van de pers gedeeltelijk ongedaan had gemaakt. 468
Een ander gemeenteraadslid kreeg een boete van 1000 euro opgelegd voor het verwerven van
dertig stempassen voor de gemeenteraadsverkiezingen die hij onder zijn familie wilde uitdelen. 469
En zo kreeg een gemeenteraadslid een boete van 750 euro opgelegd wegens het citeren uit het
vertrouwelijk overleg van het presidium over de mogelijke sluiting van een discotheek. 470
Ook kan niet-integer gedrag ertoe leiden dat een deel van een portefeuille wordt afgenomen,
men minder bevoegdheden krijgt of men onder toezicht of curatele wordt gesteld. Zo werd
naar aanleiding van de Lockheed-affaire prins Bernhard gevrijwaard van strafvervolging,
270