Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

35. Integriteit vereist inzicht in wat macht
met de eigen integriteit doet
De macht die DV’s hebben is inherent corrumperend. Macht namelijk (1) is verslavend,
(2) wakkert een gevoel van suprematie aan en (3) is verstikkend. DV’s doen er daarom
goed aan zich te realiseren wat macht met de eigen integriteit doet.
Volgens de Amerikaanse topambtenaar James O’Toole kennen integere mensen zichzelf:
“Mensen met integriteit ‘weten wie ze zijn’.” 172 Maar om de eigen integriteit te kennen
moet men ook weten wat de omgeving met de eigen integriteit doet. Zowel in negatieve als
positieve zin. En daarnaast is het in dit verband van belang te weten wat de macht vanuit de
functie met de eigen integriteit doet. Volgens politicoloog Patrick Dobel corrodeert integriteit
namelijk onder het zuur van de macht. 173 Of zoals de Britse historicus Lord Acton stelde:
“Macht corrumpeert, en absolute macht corrumpeert absoluut.” 174 Van welke inherente
corrumperende wetmatigheden van macht moet een DV ten minste op de hoogte zijn?
Allereerst is macht verslavend en bovendien leidt macht tot zelfbehoud. Door de macht die
iemand heeft kan hij dingen doen die hij anders niet zou kunnen doen. Omdat macht schaars
is, is zij gewild (en omdat zij gewild is, is zij schaars). Zoals in het Frans uitgedrukt: “Le pouvoir
est aphrodisiaque.” Van macht gaat een onweerstaanbare charme uit. “Macht is de uiterste
liefdesdrank”, aldus de Amerikaanse minister Henry Kissinger. 175 Macht leidt ertoe dat men
aandacht krijgt, dat er wordt geluisterd, dat men meetelt, dat men het voor het zeggen heeft.
Als men eenmaal van de macht heeft geproefd wil men vaak meer. De honger naar macht is
dan niet te stillen en wordt zelfs groter. 176 En hoe meer macht men heeft en des te langer men
deze macht heeft, des te moeilijker het is om hiervan afscheid te nemen. Zoals Ed van Thijn
schrijft: “Hoe langer men zit, hoe moeilijker het valt om afscheid te nemen.” 177 Men is gehecht
aan het pluche omdat de macht zin en betekenis geeft aan het leven, energie geeft, een deel
van de identiteit wordt. Daarom is zelfbehoud het instinct van elke macht, zoals politicoloog
VI. Risico’s vanuit omgeving en macht
134