Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

functioneren in dit opzicht betekent. Dat we integriteit koppelen aan de functie impliceert dat
de functie van belang is voor het bepalen van wat integriteit in de functie en voor de functionaris
betekent. Als de functie irrelevant zou zijn, zouden we alleen kunnen spreken over het integer
functioneren als burger en niet als functionaris. Omdat integriteit echter is gekoppeld aan de
functie moet een DV om integer te kunnen functioneren weten wat de functie inhoudt. 13
Wat de gewenste integriteit is kan dus per functie verschillen en daarmee ook wat oneigenlijk
gebruik en misbruik van de functie is. 14 Zo geldt voor burgemeesters een deels andere integriteit
dan voor gemeenteraadsleden. Een burgemeester dient in het huidige Nederlandse bestel
in principe geen partijpolitieke standpunten in te nemen over onderwerpen die in de eigen
gemeente spelen, terwijl een gemeenteraadslid dit juist wel moet doen. 15 Maar daar waar een
burgemeester wel lid mag of zelfs moet zijn van een politieke partij en zich partijpolitiek mag
manifesteren buiten de eigen gemeente dient een koning zich in het openbaar partijpolitiek
afzijdig op te stellen; hij is daarom ook geen lid van een politieke partij. Het gevolg hiervan is
dat een gemeenteraadslid die nooit een partijpolitiek standpunt inneemt hierop zal worden
bekritiseerd, terwijl een koning die wel een partijpolitiek standpunt inneemt hierop ook zal
worden bekritiseerd.
Dat de functie mede de gewenste integriteit bepaalt, betekent dat de integriteit voor een
DV niet gelijk is aan de integriteit die geldt voor burgers. 16 Men kan als burger dingen mogen
doen, terwijl men dit als DV juist niet moet doen. Zo zijn burgers over het algemeen vrij om
een tweede huis te hebben waar zij dat wensen, maar de nodige DV’s zijn in opspraak geraakt
toen bleek dat hun vakantiehuis stond in de gemeente waarmee de eigen gemeente een
zusterrelatie had, in een park stond waarin een van hun ambtenaren aandelen had of zich in een
land bevond waar de mensenrechten werden geschonden, corruptie veelvuldig voorkwam of
er sprake was van een belastingparadijs. Daarom is het zaak dat DV’s zich realiseren dat zij in
functie niet louter een burger zijn. En dat het integer functioneren als burger geen garantie
biedt voor het integer functioneren als DV. 17
Om integer te kunnen functioneren is het daarom noodzakelijk dat DV’s zich goed verdiepen
in wat hun functie inhoudt. Waarom is zij in het leven geroepen en met welk doel? Wat is de
functie van de functie? Waarin komt zij overeen en verschilt zij ten opzichte van vergelijkbare
en gerelateerde functies evenals van eventueel eerder vervulde functies? 18
I. Regels, moraal en ethiek
16