Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

had ontvangen, hetgeen in strijd was met de regels, werd haar vooral nagedragen dat
zij zich juist altijd had ingezet voor de armoedebestrijding. Zoals een weekblad kopte:
“Het eigenbelang van een Nederlandse armoedebestrijder.” 104
Anders pakte het uit voor de Franse socialistische president François Mitterrand. Toen de
media het bestaan van een buitenechtelijke dochter aan het licht brachten reageerde hij met:
“Et alors?”, Nou en? Zelfs het feit dat hij zijn minnares en buitenechtelijke dochter had ondergebracht
in een officiële ambtswoning tastte zijn positie niet aan. In de Franse samenleving
was het namelijk (destijds) algemeen goed dat publieke figuren er buitenechtelijke relaties
op nahielden. Dit bevorderde hun aanzien doordat het hun identiteit versterkte van charmeur,
machthebber en iemand die de harten van niet alleen vrouwen, maar ook van kiezers en
politieke tegenstanders kan veroveren. 105
Vanuit integriteit bezien is het derhalve van belang dat DV’s ervoor zorgen dat hun eigen gedrag
consistent is met hun eigen identiteitverlenende commitments. DV’s dienen dan ook te weten
wat hun identiteit is en waardoor deze wordt gevormd. Deels wordt hun identiteit gevormd
door de groepen waarvan zij deel uitmaken. Voor politici is het bijvoorbeeld van belang na te
gaan wat de identiteitbepalende elementen zijn van het programma en de statuten van hun
partij en wat dit betekent voor hun eigen gedrag. Zoals Wim Kok destijds als fractievoorzitter
zei over een fractielid dat onoorbaar had gehandeld: “Zoiets past een kamerlid van de Partij van
de Arbeid niet.” 106 Het ging er niet om dat het het kamerlid niet paste, maar dat het kamerlid
niet bij de PvdA paste.
Eveneens is het van belang dat DV’s zich realiseren dat naarmate de identiteitverlenende
commitments toenemen zij zich minder afwijkingen daarvan kunnen permitteren. Hoe meer
men zich aan iets verbindt, des te nauwer het luistert dat men de commitments omzet in
gedrag dat daarmee consistent is. En ook hoe harder men valt. Want hoe meer de eigen
identiteit erdoor wordt gevormd, des te minder er overblijft als dit vanwege een gebrek aan
integriteit wegvalt. Integriteit werkt wat dat betreft als het eigen zwaard waarin men kan
vallen.
III. Invalshoeken van beoordeling
84