Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

iemand als functionaris), in plaats van over de aanwezigheid van het slechte te spreken over
de afwezigheid van het goede (dus in plaats van onbetrouwbaar is iemand niet betrouwbaar),
in plaats van over een deugd te spreken over gedrag (bijvoorbeeld iemand is niet trouw in
het nakomen van afspraken) en in plaats van gedrag in algemene zin te spreken over gedrag
in een bepaalde situatie (bijvoorbeeld iemand is niet trouw als de druk hoog is of tijdens
onderhandelingen). Het is nogal wat om iemand corrupt te noemen of te stellen dat iemand
als voorzitter ten onrechte zijn mening doorduwt als de tijdsdruk hoog is.
Dezelfde terughoudendheid is er te betrachten als het gaat om iemand in absolute termen
als integer te bestempelen. Zo werd Wim Kok door Ed van Thijn “door en door integer”
genoemd. 374 Juist omdat integriteit een ideaal is en in zekere zin, zoals we eerder zagen,
niemand volledig integer is, is het riskant om iemand als door en door integer te bestempelen.
Dit is niet alleen mogelijk naïef, maar het suggereert ook dat degene die de uitspraak doet
de ander door en door kent. Omdat integriteit vele kanten heeft, is het een gewaagde
veronderstelling de integriteit van iemand volledig te kennen. We weten immers niet wat we
niet weten. Bovendien is een dergelijke uitspraak riskant, omdat dit impliceert dat alles wat
niet geheel integer is van deze persoon wel als integer wordt beoordeeld. Dus men loopt
het risico dat anderen die een minder hoogstaand beeld hebben van de integriteit van deze
persoon (omdat zij bijvoorbeeld meer weten) gaan denken dat degene die de persoon als
integer bestempelt kennelijk minder hoge criteria hanteert dan zij zelf. Door een ander als
integer te bestempelen, loopt men het risico zichzelf als minder integer neer te zetten.
X. Tussen norm en praktijk
212