Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

87. Integriteit schuilt bij misstappen
in de zwaarte van de sanctie
Uit de sancties die DV’s treffen bij misstappen blijkt de waarde die zij aan integriteit
hechten. Want naarmate de sanctie zwaarder is, kent men meer gewicht toe aan
de waarde die is geschonden of de norm die is overtreden. Het sanctioneren door
DV’s kan echter niet plaatsvinden doordat (1) de overtreder onschendbaar is,
(2) de DV’s die moeten sanctioneren zich eveneens schuldig hebben gemaakt aan
niet-integer gedrag, (3) de consequenties van het sanctioneren groter zijn dan
van de overtreding dan wel nog niet groot genoeg zijn en (4) er piëteit is met de
overtreder. DV’s dienen te voorkomen dat door het niet sanctioneren hun integriteit
ook wordt aangetast.
Het oppakken van signalen van overtredingen en het grondig uitzoeken ervan kan nog zo
voortvarend gebeuren, het staat of valt met de consequenties die eraan worden verbonden.
Integriteit betekent niet alleen dat men overeenkomstig de bevindingen en conclusies van
een integriteitonderzoek handelt, maar ook dat geconstateerde integriteitschendingen
worden gesanctioneerd. Immers in de sanctie die men geeft schuilt de waarde die men hecht
aan integriteit. Want naarmate de sanctie zwaarder is, kent men meer gewicht toe aan de
norm of waarde die is overtreden. Tegelijkertijd betekent het tolereren van een schending dat
integriteit geen prioriteit heeft.
Het tolereren van overtredingen vindt echter frequent plaats. Onderzoek laat zien dat slechts
22% van de gemeentesecretarissen in Nederland van mening is dat binnen de organisatie
mensen elkaar aanspreken als ze ongewenst gedrag constateren. 526 Zo liet ook een specifiek
integriteitonderzoek naar een burgemeester zien dat in het college de wethouders wegkeken
ten aanzien van de signalen van belangenverstrengeling door de burgemeester. 527 Het gedogen
vindt wat dat betreft niet alleen plaats ten aanzien van coalities en beleidshandhaving, maar
87. Integriteit schuilt bij misstappen in de zwaarte van de sanctie
301