Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

minister beslissingen nam. Critici waren van mening dat hij als minister vertrouwelijke kennis
had opgedaan die hij nu te gelde kon maken. Evenzo vroegen kamerleden zich af of Eurlings
in zijn besluiten die de luchtvaartmaatschappij aangingen wel zuiver had gehandeld, omdat
hij mogelijk al aan het voorsorteren was voor zijn nieuwe functie. “Het wekt de schijn van
belangenverstrengeling”, aldus een van de kamerleden. 541
Wat voor integriteit echter het belangrijkste is is of de nieuwe functie(s) en activiteiten een
integer verhaal vormen met de vorige functie(s). In hoofdstuk 27 is betoogd dat integriteit
de rode draad in het leven is. In dat opzicht kan er zo ook naar de toekomst worden gekeken.
Dit kan voor de een betekenen dat hij zich blijft inzetten waarvoor hij zich in de vorige functie
heeft ingezet, terwijl het voor de ander kan betekenen dat hij iets geheel anders gaat doen
(bijvoorbeeld vanuit het idee dat men zijn bijdrage inmiddels aan het eerste heeft geleverd en
nu de capaciteiten en ervaring op een geheel ander vlak wil inzetten). Vraag is wel of een DV
er qua integriteit goed aan doet om, wanneer men lange tijd DV is geweest, vervolgens allerlei
erefuncties te gaan bekleden. Erefuncties hebben vaak weinig gemeen met dienstbaarheid
waardoor het beeld van het eerdere dienen vervaagd of zelfs ondermijnd wordt.
Naast wat men zelf na het afscheid gaat doen, spreekt integriteit ook uit hoe men met de
opvolger omgaat. Dit begint al in de functie zelf. Het is geen teken van integriteit als men
allerlei problemen heimelijk doorschuift naar de opvolger. Integriteit spreekt eveneens uit
de ruimte die men biedt voor (potentiële) opvolgers. Zo is het geen teken van integriteit als
men potentiële opvolgers onvoldoende ruimte biedt zich te ontwikkelen en te profileren of
men hen zelfs klein houdt of wegwerkt. Integriteit wordt bij het naderen van het afscheid
dan ook op de proef gesteld. In hoeverre neemt men vrijwillig afstand van de macht,
kan men zaken loslaten en creëert men ruimte voor nieuwe mensen en nieuwe ideeën?
Volgens Elco Brinkman werd Ruud Lubbers enigszins onvoorspelbaar toen hij besefte dat
hij minder macht kreeg. “Ruud was altijd gewend heer en meester te zijn. Opeens kreeg
hij het idee dat hij niet meer aan het stuur zat. Hij voelde zich machteloos. Dat maakte hem
enigszins onvoorspelbaar.” 542
Ook spreekt integriteit uit wat men doet als de opvolger bekend is. Zo is het geen teken van
integriteit als men zich een slechte verliezer toont: als men bijvoorbeeld degene van wie men de
verkiezingen heeft verloren niet kan feliciteren, laat staan de strijdbijl kan begraven en succes
XIV. Voor en na de functie
312