Dienaren van het Volk - Landelijke Vereniging van ...

tussen hen liep. Ook al kon de burgemeester met alle goede bedoelingen hebben gehandeld,
de schijn werd gewekt dat vanwege de belangenverstrengeling zij oneigenlijk gebruikmaakte
van haar macht als burgemeester.
Het criterium voor het voorkomen van de schijn van machtsmisbruik en niet-integer gedrag is
echter problematisch. De schijn wordt immers gevoed door het wantrouwen dat er bij anderen
is. Mensen die zeer wantrouwend zijn, kunnen bij een DV altijd wel aanknopingspunten vinden
voor de schijn van machtsmisbruik, omdat er altijd meerdere belangen zijn – de DV is ten
minste altijd ook een privépersoon – en omdat er, gegeven de macht die een DV heeft, altijd
een kans bestaat dat deze macht wordt misbruikt. Als er bovendien sprake is van wantrouwen
kan een DV zich moeilijk beroepen op het hebben van vertrouwen in de DV, want dat is er juist
niet omdat men de DV niet geheel vertrouwt. Bovendien is het lastig om aan te tonen dat men
wel zuiver heeft gehandeld, omdat de belangen juist verstrengeld zijn en niet of moeilijk uit
elkaar zijn te halen. Daarom is het criterium voor het voorkomen van de schijn van niet-integer
gedrag een subjectief criterium waardoor het snel tegen iemand kan worden gebruikt en
waartegen iemand zich niet goed kan verweren.
Gegeven de moeilijkheid om de schijn van machtsmisbruik te weerleggen is het belangrijk
te voorkomen dat men in een situatie belandt die naar alle redelijkheid en met een
gezonde dosis wantrouwen de schijn van machtsmisbruik wekt. Want omdat de schijn van
machtsmisbruik ontstaat in een sfeer van wantrouwen is het de vraag hoe dat wantrouwen is
ontstaan. Vaak is de DV al eerder in opspraak geweest en is het vertrouwen als gevolg daarvan
afgenomen. Daarom dienen DV’s zich te realiseren dat als het vertrouwen in hen of hetgeen
zij representeren afneemt, zij vatbaarder worden voor de schijn van machtsmisbruik en het
daarom belangrijk is dit vertrouwen te herstellen om te voorkomen dat ze later vanwege die
schijn van machtsmisbruik in opspraak raken.
De schijn van machtsmisbruik kan daarom dus verwijtbaar zijn. Want als de DV een afnemend
vertrouwen op zijn beloop laat en onvoldoende heeft gedaan om dit te herstellen, dan vraagt hij om
problemen. Eveneens doen DV’s er goed aan zich niet in situaties te begeven waarin het gemakkelijk
was geweest de schijn van niet-integer gedrag te voorkomen. Een wethouder die de vergunning
voor het uitbaten van een discotheek aan zijn broer afgeeft, terwijl anderen de vergunning wordt
geweigerd, had er beter aan gedaan de besluitvorming door een ander te laten verrichten, ook al
III. Invalshoeken van beoordeling
70